Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı tarafından | 1 Haziran 2021 tarihinde yazıldı.
Açığa Atılan İmzanın Kötüye Kullanılması Suçu
Açığa imzanın kötüye kullanılması suçu Türk Ceza Kanununun 209. maddesinde düzenlenmiştir. TCK’nın 209. Maddesi ile korunan hukuki değer kamu güvenidir. Dolayısıyla açığa imzanın kötüye kullanılması suçu, kanunda Kamu Güvenine Karşı İşlenen suçlar arasında düzenlenmiş olup genel olarak belgede sahtecilik suçlarının bir türü olarak düşünülmüştür. Bu suç halk arasında boş senede atılan imzanın daha aradaki anlaşmaya aykırı olarak doldurulması durumunda akla gelen suç olarak bilinmektedir. Açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçunda, anlaşmaya uygun bir şekilde doldurulması amacıyla kendisine tevdi edilen boş bir kağıdın taraflar arasındaki anlaşmaya ve veriliş nedenine aykırı bir şekilde doldurulması halinde oluşur. Söz konusu kağıdın boş bir kağıt olabileceği gibi çek ve bono gibi kambiyo senedi de olması mümkündür.
Açığa Atılan İmzanın Kötüye Kullanılması Suçunun Unsurları
Makale İçeriği Neleri İçerir?
TCK nın 209. Maddesinden anlaşılacağı üzere açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçu başlığı altında iki farklı suç tipi öngörülmüştür.
Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kâğıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde doldurma (TCK madde 209/1)
Hukuka aykırı şekilde ele geçirilen veya elde bulundurulan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı hukuka aykırı şekilde doldurma (TCK madde 209/2) TCK nın 209/1 maddesindeki suçun oluşması için; belirli bir amaç için doldurulan ve kullanılmak üzere teslim edilen imzalı ve/veya kısmen boş kağıda, veriliş nedenine aykırı bir şekilde doldurulmasıyla oluşacaktır. Bu suçun mağduru boş kağıda diğer bir anlatımla açığa atılan imzayı atan kişidir. Açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçunda, mağdurun yani imza sahibinin iradesi doğrultusunda, rızasıyla yapılmış olması halinde suçun yasal unsurları oluşmayacaktır. Önemle belirtmek gerekirse belirli bir tarzda doldurmak iki taraf arasında bir hukuki ilişkinin varlığını ve teslimin buna dayanmasını gerektirmektedir. Böyle bir hukuki ilişkinin bulunmadığı hallerde örneğin bir malı teslim almak amacıyla adını ve soyadını yazıp imzalanan bir evraka failin başka şeyler yazarak evrakı doldurması durumunda eylem belgede sahtecilik suçunu oluşturacaktır.
TCK nın 209/2 maddesindeki suçun oluşması için; aynı şekilde imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kâğıdın varlığı yine şarttır. TCK nın 209/1 maddesinde açığa imzalı kâğıt imza sahibi tarafından faile bizzat kendi hür iradesiyle ve belirli bir tarzda doldurulmak üzere teslim edilmişken TCK 209/2 maddesinde fail açığa imzalı kâğıdı hukuka aykırı olarak ele geçirmekte veya hukuka aykırı olarak elinde bulundurup hukuki sonuç doğuracak şekilde doldurmaktadır
Açığa imzanın kötüye kullanılması suçunun konusu özel bir belge olabileceği gibi resmi belgede bu suçun konusunu oluşturabilecektir.
Açığa Atılan İmzanın Kötüye Kullanılması Suçunda İspat
Açığa atılan imzanın kötüye kullanılması suçunun yazılı delil ile ispat etmesi gerekmektedir. Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 11.12.2018 tarih ve 2016/1347 Esas ve 2018/634 Karar sayılı içtihadında “miktar itibarıyla tanıkla ispat edilemeyecek bir iddianın suç tarihinde yürürlükte bulunan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na aykırı olarak tanıkla ispatı sonucunu doğuracağı, dosyada mevcut bilirkişi raporlarındaki tespitlerin suça konu senedin katılan ile sanık arasındaki anlaşmaya aykırı olarak doldurulup doldurulmadığına yönelik olmadığı ve dolayısıyla katılanın hukuka uygun olarak sadece tanık deliline dayandığı anlaşıldığından, katılanın senedin anlaşmaya aykırı olarak düzenlendiği yönündeki yazılı bir delile dayanmayan iddiasının kabul edilmesinin ve sanığın mahkûmiyetine karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu kabul edilmelidir.” denilerek Açığa imzanın kötüye kullanılması suçunda ispatın ceza muhakemesinin genel ilkelerinin bir istisnasını oluşturduğu ve yazılı delil ile ispatlanması gerektiği vurgulanmıştır. Avukat Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize ceza avukatı olarak hizmet vermekteyiz.
Yaptırım ve soruşturma, kovuşturma usulü
TCK m. 209/1 maddesinde “Belirli bir tarzda doldurulup kullanılmak üzere kendisine teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi, şikayet üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” denilerek üç aydan bir yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.
TCK nın 209/2 maddesinde ” İmzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı hukuka aykırı olarak ele geçirip veya elde bulundurup da hukuki sonuç doğuracak şekilde dolduran kişi, belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandırılır.” denilerek madde hükmünde yapılan atıftan dolayı belgede sahtecilik hükümlerine göre cezalandıracaktır. Buna göre evrak özel belge olması halinde TCK nın 207. Maddesi gereğince özel belgede sahtecilik suçundan belgenin resmi belge olması halinde TCK nın 204. Maddesi gereğince resmi belgede sahtecilik suçundan cezalandırılacaktır.
Açığa Atılan İmzanın Kötüye Kullanılması Suçunda Şikayet Süresi
TCK nın 209/1 maddesinde düzenlene suç şikayete tabidir. Şikayet süresi, mağdurun fiili öğrendiği tarihten itibaren 6 aydır. TCK nın 209/2 maddesinde düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması ise şikâyete tabi değildir, kişi hakkında resen takibat yapılacaktır.
Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 1.11.2017 tarih ve E. 2017/28536,K. 2017/22087 sayılı kararı
Sanık … ile katılan … arasında bir araç alım satımı sebebiyle gerçekleşen hukuki ilişkiye dayalı olarak katılanın sanık …’a teminat mahiyetinde boş bonoyu imzalayarak verdiği, sanık …’un anlaşmaya aykırı olarak bonoyu diğer sanık … alacaklıymış gibi doldurarak sanık …’e verdiği sanık …’in ciro ederek sanık …’a iade ettiği ve sanık …’un senedi icra takibine konu ettiğinin iddia edildiği olayda; her ne kadar iddianamede bedelsiz senedi kullanma suçundan dava açılmışsa da; sanığın açığa imza sahibi tarafından …’ya tevdi olunmayan imzalı kağıdı sahibinin rızası dışında … lehine unsurlarını doldurup icra takibine vermesi eyleminin sübutu halinde, ayrıntısı Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 01.05.2001 gün ve 2001/6-70-2001/77 Sayılı kararında belirtildiği üzere imza sahibinin tevdi ettiği kişinin kağıdın zilyetliğinden vazgeçerek bunu yazdırması halinde kağıdın yeni zilyedi olan … açısından “esasen kendisine tevdi ve teslim olunmayan kağıdı bertakrip (hukuka aykırı) ele geçirme” keyfiyetinin gerçekleşmiş olacağı, açığa imza atandan aldığı kağıdı faile veren sanık …’ün eyleminin de “bertakrip ele geçiren failin” fiiline iştirak niteliği kazanacağı iddianamedeki anlatım da nazara alındığında yüklenen eylemin 5237 Sayılı TCK’nın 209/2. maddesi yollamasıyla aynı Kanun’un 204/1. maddesindeki “resmi belgede sahtecilik” suçunu oluşturacağı şeklindedir. Konu ile ilgili çok fazla Yargıtay kararı bulunmakta olup detaylı bilgi için Eskişehir ilinde bulunan avukatlık ofisimize gelip bilgi alabilirsiniz.
Saygılarımızla
Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir
Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için Büromuzla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz
Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu
Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!