Adli Kontrol Nedir?

Adli Kontrol Nedir?

Adli kontrol tedbiri 100. maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine uygulanmakta olan koruma tedbiri olup Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 109 vd. Maddelerinde düzenlenmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre hakim, ölçülülük ilkesi gereğince tutuklama koruma tedbirinden önce, adli kontrole ilişkin koruma tedbirlerini dikkate almak ve uygulamak zorundadır. Böylece hakimi tutuklama ile serbest bırakma arasında bir seçime zorlamamak amaçlanmıştır.

Adli Kontrol Tedbirinin Amacı

Adli kontrol tedbirinin amacı, tutuklama koruma tedbirinin amacı ile aynı olup, “şüpheli veya sanığın kaçmasını, delilleri karartmasını önleyerek muhakemenin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesini sağlamak ve muhakeme sonunda verilecek kararın infazını mümkün kılmak” tır.

Adli Kontrol Tedbirinin Uygulama Koşulları

Adli kontrol tedbirinin uygulanabilmesi için CMK madde 100’de yer alan tutuklama sebeplerinin varlığı gerekmektedir. Bunlar;

Şüpheli veya sanığın kaçması, saklanması veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olguların varlığının bulunması,
Şüpheli veya sanığın davranışları;
1.Delilleri yok etme, gizleme veya değiştirme,
2.Tanık, mağdur veya başkaları üzerinde baskı yapılması girişiminde bulunma, hususlarında kuvvetli şüphe oluşturuyorsa CMK’nın 100/3. Maddesinde yer alan bazı suçların işlendiği hususunda kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı.

Ortada tutuklama kararı verilebilmesi için gerekli sebepler yok ise adli kontrol kararı verilebilmesi de mümkün olmamalıdır. Buna karşılık adli kontrolün bağımsız olarak başvurulabileceği haller de CMK’da düzenlenmiştir. Bu haller CMK madde 109/2 ve 109/7 maddelerinde yer almaktadır.

CMK madde 109/2 : Kanunda tutuklama yasağı öngörülen hallerde de, adlî kontrole ilişkin hükümler uygulanabilir.

CMK madde 109/7 : Kanunlarda öngörülen tutukluluk sürelerinin dolması nedeniyle salıverilenler hakkında adlî kontrole ilişkin hükümler uygulanabilir.

Tutuklama Yasakları

• Cezanın seçimlik olduğu yani cezanın adli para cezası ile birlikte hapis cezasının da içerdiği haller dışında sadece adli para cezasını gerektiren suçlarda,
• Vücut dokunulmazlığına karşı kasten işlenen suçlar hariç olmak üzere hapis cezasının üst sınırı iki yıldan fazla olmayan suçlarda,
• 15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı 5 yılı aşmayan hapis cezasının gerektiren suçlarda tutuklama kararı verilemez.

Adli Kontrol Tedbirinin Yüklediği Yükümlülükleri

Yurt dışına çıkamama,
Hakim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurmak,
Hakimin belirttiği merci veya kişilerin çağrılarına ve gerektiğinde mesleki uğraşlarına ilişkin veya eğitime devam konularındaki kontrol tedbirlerine uymak,
Her türlü taşıtları veya bunlardan bazılarını kullanamamak ve gerektiğinde kaleme, makbuz karşılığında sürücü belgesini teslim etmek,
Özellikle uyuşturucu, uyarıcı veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla, hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi olmak ve bunları kabul etmek,
Şüphelinin parasal durumu göz önünde bulundurularak, miktarı ve bir defada veya birden çok taksitlerle ödeme süreleri, Cumhuriyet savcısının isteği üzerine hakimce belirlenecek bir güvence miktarını yatırmak,
Silah bulunduramamak veya taşıyamamak, gerektiğinde sahip olunan silahları makbuz karşılığında adli emanete teslim etmek,
Cumhuriyet savcısının istemi üzerine hakim tarafından miktarı ve ödeme süresi belirlenecek parayı suç mağdurunun haklarını güvence altına almak üzere ayni veya kişisel güvenceye bağlamak,
Aile yükümlülüklerini yerine getireceğine ve adli kararlar gereğince ödemeye mahkum edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermek,
Konutunu terk etmemek,
Belirli bir yerleşim bölgesini terk etmemek,
Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek.

Çocuklar İçin Uygulanan Adli Kontrol Tedbirinin Yüklediği Yükümlülükler

Belirlenen çevre sınırları dışına çıkmamak,
Belirlenen bazı yerlere gidememek veya ancak bazı yerlere gidebilmek,
Belirlenen kişi ve kuruluşlarla ilişki kurmamak.

Ancak bu tedbirlerden sonuç alınamadığı veya sonuç alınamayacağının anlaşıldığı hallerde tutuklama kararı verilebilir.

Adli Kontrol Tedbiri Kararını Kim Verir

Soruşturma aşamasına şüpheli, Cumhuriyet savcısının istemi ve sulh ceza hakiminin kararı ile soruşturma evresinin her aşamasında adli kontrol altına alınabilir.

Kovuşturma aşamasında da sanık hakkında yapılmakta olan yargılama hangi mahkemede ise o mahkemenin kararı ile sanık adli kontrol altına alınabilir.

Adli Kontrol Tedbiri Kararına İtiraz Mümkün Müdür

Adli kontrole ilişkin verilen tüm kararlara itiraz mümkündür (CMK m 111/2). Yapılacak olan itiraz kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır.

Saygılarımızla

Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir 

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!