Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı Nedir ?

Eskişehir Avukat ve Hukuk Hizmetleri

Ceza Hukuku

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı Nedir ? Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı tarafından | 10 Ağustos 2021 tarihinde yazıldı.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı Nedir ?

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararı 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 231. Maddesinde düzenlenmiş olup, Sanığa isnat edilen suçun sanık tarafından işlendiğinin mahkemece tespit edilerek bu suça temas eden cezanın belirlendiği ve mahkûmiyet hükmü kurulduğu ancak sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmünün hukuki bir sonuç doğurmamasını ve belirlenen denetim süresi içerisinde tekrar suç işlenmemesi halinde açıklanmayan mahkumiyet hükmünün ortadan kaldırılması anlamına gelen bir ceza hukuku kurumudur.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı Verilemeyecek Suçlar Nelerdir

  • İki yıl üstü süreli hapis veya adli para cezası gerektiren suçlar.
  • Anayasa’nın 174. maddesinde koruma altına alınan inkılap kanunlarında yer alan suçlar.
  • 6222 sayılı kanun kapsamındaki suçlar.
  • Şike ve teşvik suçları.
  • 477 sayılı kanun kapsamında disiplin suç ve cezaları.
  • İmar Kirliliğine neden olma suçu.
  • İcra İflas Kanunu’nda yer alan suçlar
  • Disiplin hapsi ile tazyik hapsi gerektiren fiiller, Hakkında HAGB kararı verilemez.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararının Uygulanmasının şartları Nelerdir

a) Suça ilişkin koşullar;

1- Yapılan yargılama sonucunda, sanık hakkında mahkûmiyet hükmü tesis edilmeli ve hükmolunan ceza ise iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezasından ibaret olmalıdır.
2- Suç, Anayasanın 174. maddesinde güvence altına alınan İnkılâp Yasalarında yer alan suçlardan bulunmamalıdır.
3- 01.03.2008 tarihinden itibaren işlenen suçlarda ise, suçun ayrıca 3713 sayılı Yasa ile 1632 sayılı Yasa kapsamında yer alan suçlardan olmaması gerekmektedir.

b) Sanığa ilişkin koşullar;

1- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış olması,
2- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tamamen giderilmesi,
3- Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak, sanığın yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate ulaşılması,
4-6008 sayılı yasanın 7. maddesi ile CMK’nın 231. maddesinin 6. fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen ek fıkraya göre sanığın, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesini kabul etmesi gerekmektedir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB) Kararına İtiraz Edilebilir Mi?

HAGB kararına karşı itiraz edilebilmektedir. Uygulamada en çok tartışılan hususlardan birisi İtiraz mercii tarafından CMK nın 231. maddesindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği hususuyla sınırlı bir itiraz incelemesi yapıp yapmayacağı noktasında toplanmaktadır. İtiraz mercii, sadece CMK’nın 231. maddesindeki koşulların gerçekleşip gerçekleşmediği hususuyla sınırlı bir inceleme yapmayacaktır. İtiraz mercii, bu inceleme kapsamında sübuta ilişkin değerlendirme de yapabilecektir. Örneğin sanığa yüklenen suçun oluşmaması sebebiyle hakkında beraat kararı verilmesi gerektiğinden bahisle itirazın kabulü yönünde karar, yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kaldırılması kararı verebilecektir. Keza, itiraz mercii, vasıf değişikliği nedeniyle de hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kaldırılmasına karar verebilecektir. Örneğin kasten yaralama olarak nitelendirilen fiilden dolayı sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmüyle ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi halinde; itiraz mercii, sanığa yüklenen fiilin kasten yaralama suçunu değil de kasten öldürme suçuna teşebbüs olarak nitelendirmek suretiyle de itirazın kabulü yönünde karar verebilir. Yine, örneğin görevi kötüye kullanma suçundan dolayı sanık hakkında kurulan mahkumiyet hükmüyle ilgili olarak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmesi halinde; itiraz mercii, sanığa yüklenen fiilin görevi kötüye kullanma suçunu değil de, zimmet veya icbar suretiyle irtikap suçunu oluşturduğu gerekçesiyle, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının kaldırılmasına karar verebilecektir”- (İzzet Özgenç, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, 3. Yılında Ceza Adalet Sistemi- Hukuk Devletinde Suç Yaratılmasının ve Suçun Aydınlatılmasının Sınırları Sempozyumu, İstanbul Kültür Üniversitesi, Seçkin, 2008, s.54-55; Cumhur Şahin- Neslihan Göktürk, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, Seçkin, C.2, s.159-161, 203)

İtiraz incelemesi sonucunda nasıl bir karar verileceği ve bu bağlamda CMK’nun 271/2. maddesinde yer alan; “İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir” şeklindeki düzenlemenin nasıl anlaşılması gerektiği üzerinde de durulmalıdır. Kanunun 271/2. maddesindeki düzenlemeye göre, merci, itirazı yerinde görürse itirazın kabulüyle birlikte “itiraz konusu” hakkında da karar verecektir. Başka bir anlatımla merci, itirazı kabul ettiğinde, verilmesi ya da kaldırılması gereken bir karar varsa bunu kararı veren mahkemeye bırakmadan kendisi vermeli ya da kaldırmalıdır, örneğin görevsizlik kararına yönelik bir itirazı inceleyen merci, itirazı yerinde görürse aynı zamanda görevsizlik kararını da kendisi kaldırmalıdır. Dolayısıyla, kanunda yer alan “İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir” hükmü, itirazı kabul eden merciin sadece “itiraz konusu” hakkında karar vermesi şeklinde anlaşılmalıdır. Buna karşın bu hüküm itiraz konusu dışında dosyanın esası hakkında da yargılamayı sonuçlandıracak (örneğin görevsizlik kararını kaldıran merciin dosyanın esası hakkında karar vermesi ya da hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin kararı kaldıran merciin hükmü açıklaması gibi) bir karar vermesi gerektiği şeklinde yorumlanmamalıdır. Nitekim Ceza Genel Kurulunun 26.10.2010 gün ve 182-209 sayılı kararında; hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına yapılan itirazı inceleyen merciin, itirazı yerinde görmesi halinde dosyayı hükmün açıklanması için yargılamayı yapan asıl mahkemesine göndermesi gerektiği kabul edilmiştir.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Sonuçları Nelerdir?

HAGB kararı niteliği itibariyle sanığa ikinci bir şans vermesi durumu olduğu söylenebilir. Sanığın bir daha suç işlememesi, şahısların sabıka kaydının olmaması için uygulanan bir yöntemdir. HAGB kararı sanık hakkında verilen kararın bir hüküm ifade etmemesi durumudur. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilen sanık, denetim süresi içerisinde kasten bir suç işlemezse ve yükümlülüklerine uygun davranırsa dava tüm sonuçlarıyla birlikte düşer.

Konu ile ilgili diğer makalemize ulaşmak için tıklayınız.

Saygılarımızla

Eskişehir Ceza Avukatı  Oğuz Özdemir

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Eskişehir Avukat ihtiyaçlarınız için bize ulaşarak hukuki sorunlarınız için destek alın. Avukat Eskişehir ve Çevre İllerde yaşayacağınız hukuki yardım ve ihtiyaçlarınızda, Eskişehir Avukat Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu olarak Eskişehir Avukat ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.