Göçmen Kaçakçılığı suçu ve cezası

Göçmen Kaçakçılığı suçu ve cezası

Göçmen kaçakçılığı “Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne Ek Kara, Deniz Ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol” ‘ün 3. maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre göçmen kaçakçılığı “doğrudan veya dolaylı olarak, mali veya diğer bir maddi çıkar elde etmek için, bir kişinin vatandaşlığını tanımadığı veya sürekli ikametgah sahibi olmadığı bir taraf devlete yasa dışı girişinin sağlanması” şeklinde tanımlanmıştır.

Göçmen kaçakçılığı suçu ise Türk Ceza Kanunu’nun 79. maddesinde düzenlenmiştir. TCK madde 79’a göre göçmen kaçakçılığı suçu 3 seçimlik hareketle işlenebilmekte olup suçun maddi unsurunu oluşturmaktadır. Bunlar;

Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

• Bir yabancıyı ülkeye sokmak (TCK m 79/1-a),
• Yabancının ülkede kalmasını sağlamak (TCK m 79/1-a),
• Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlamak (TCK m 79/1-b).

Göçmen kaçakçılığı suçunun manevi unsuru olan maddi yarar, elde edilmemiş olsa dahi elde edilme umudunun varlığı yeterlidir.

Hukuka Uygunluk Nedenleri

Göçmen kaçakçılığı suçunun hukuka uygunluk hali sadece üçüncü kişi lehine zaruret hali olabilir. Ülkesinde siyasi baskı ve tehdit gören bir kimsenin ülkemize yasa dışı yollardan girmesinden sonra bir şekilde buraya yerleşmesine veya bir başka ülkeye gitmesine maddi menfaat karşılığı olarak yardım eden kişi göçmen kaçakçılığı suçunu işlemiş kabul edilmez. Buna karşılık mağdurun rızasının varlığı hukuka uygunluk nedeni değildir.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Cezası

TCK 79. maddesinin 1. fıkrasında düzenlenmiştir. Buna göre;

(1) Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;
a) Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkan sağlayan,
b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkan sağlayan,
Kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Ağırlaştırıcı Halleri

Göçmen kaçakçılığı suçunun ağırlaştırıcı halleri TCK 79/2, 79/3 maddelerinde düzenlenmiştir.

Suçun, mağdurların;
a) Hayatı bakımından bir tehlike oluşturması,
b) Onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi,
hâlinde, verilecek ceza yarısından üçte ikisine kadar artırılır.

Bu suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar yarı oranında artırılır.

Göçmen kaçakçılığı suçunun örgüt faaliyeti kapsamında işlenmesi için en az üç kişinin göçmen kaçakçılığı suçunu işlemek için anlaşmaları, bundan amaçlarının doğrudan veya dolaylı olarak maddi çıkar elde etmek olması, amaç suçu işlemeye başlamaları ve önceden veya daha sonra da amaç suçu işlemiş veya işleyecek olmaları gerekmektedir.

Ayrıca göçmen kaçakçılığı suçunun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.

Göçmen Kaçakçılığı Suçu İle İlgili Yargıtay Kararları

Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 31/03/2015 Tarih ve 2015/54 Esas – 2015/28 Karar sayılı kararı “Göçmen kaçakçılığı suçunda korunan hukuki yarar uluslararası toplum düzeni olup, menfaat karşılığı ülkeye sokulan, ülkede kalmasına veya yurt dışına çıkmasına imkan sağlanan kişilerin suçun yasal mağduru durumunda bulunmayıp suçun konusunu oluşturdukları gözetilmeden, sanık hakkında birden fazla göçmenin yurt dışına çıkışı hususunda anlaşma sağladığı gerekçesiyle, TCK’nın 43/2. maddesi delaletiyle aynı Kanun maddesinin 1. fıkrası uygulanarak fazla ceza tayini, kanuna aykırı…”

Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 01/07/2015 Tarih ve 2015/30988 Esas – 2015/3863 Karar sayılı kararı “Mağdur beyanları, sanık savunması ve dosya kapsamına göre, kendisi de yasa dışı yollardan yurt dışına çıkmak isteyen … uyruklu sanığın, göçmen kaçakçılığı yaptığı anlaşılan ve kimliği tespit edilemeyen İsmail isimli kişi ile yaptığı anlaşma doğrultusunda, yurt dışına kaçmak isteyen kendisi gibi … uyruklu mağdurları ikna suretiyle ayarlayıp … isimli kişi ile irtibatlandırdığı ve para işini organize ettiği, olaydan iki gün önce sahile götürdüğü mağdurların şartların uygun olmaması nedeniyle çıkış yapamamaları üzerine tekrar otele geldikleri ve kendisi …’a dönerek mağdurları İsmail’e yasa dışı yollardan taşınmak üzere teslim ettiği, sanığın bu şekildeki eyleminde hukuki sorumluluğunun göçmen kaçakçılığına teşebbüs, cezai sorumluluğunun ise TCK’nın 79/1. maddesinin son cümlesi uyarınca tamamlanmış suçun karşılığı olduğu, olay günü mağdurları götüren teknenin istiap haddinden fazla yolcu taşınması ve gerekli güvenlik önlemlerine sahip olmaması nedeniyle batması sonucu mağdurların boğulma tehlikesi geçirmesi ve bir kısım göçmenin hayatını kaybetmesi ile sanığın eylemleri arasında illiyet bağı bulunduğuna ve dolayısıyla göçmenlerin hayatı bakımından bir tehlike oluşturacak şekilde sanığın atılı suçu işlediğine dair delil bulunmadığı ve belirtilen göçmenleri yurt dışına çıkarmak isteyen diğer kişilere tesliminden sonraki olaylardan sanığın sorumlu tutulamayacağı gözetilmeden, tayin olunan temel cezanın TCK’nın 79/2-a maddesi ile arttırılması sonucu fazla ceza tayini, Kanuna aykırı…”

Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 31/03/2015 Tarih ve 2015/83 Esas – 2015/49 Karar sayılı kararı “Yasal olmayan yollardan Türkiye’ye giriş yapan göçmenlerin bir süre kalmaları amacıyla evini tahsis eden, kolluk kuvvetlerine ve muhtara haber vermeyen, kolluk kuvvetlerinin ihbar üzerine arama yapacağı sırada evinde mülteci olmadığını beyan eden, balkonda çok sayıda ayakkabı görülmesi üzerine nedeni sorulduğunda, yabancıların bulunduğunu ikrar edip, maddi bir menfaat karşılığı olmaksızın insani amaçlı olarak yardımcı olduğunu beyan eden sanığın, anılan suç bakımından, maddi gerçeğin kuşkuya meydan vermeyecek şekilde ortaya çıkarılması bakımından, göçmenlerin İran ülkesinden Türkiye’ye bir klavuz vasıtası ile giriş yaptıklarını beyan etmeleri karşısında, sanığın yakalandığında üzerinde ele geçen 05….. nolu telefonun özellikle göçmenler arasında bulunan Özbekistan uyruklu ….ile ilişkili olabileceği de değerlendirilerek geriye dönük sanığa ait cep telefonunun suç tarihi öncesi ve sonrasındaki baz istasyonu verilerini içeren raporların getirtilip incelenerek sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ve yetersiz gerekçeyle beraat kararı verilmesi, Kanuna aykırı…”

Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 21.04.2014 Tarih ve 2014/2101 Esas – 2014/4908 Karar sayılı kararı “Somut olayda, sanığın, kayınbiraderi V.. A.. ve arkadaşının kardeşi olan M.. G.. isimli şahısları aracı ile yurt dışına götürmek isterken İpsala Gümrük Müdürlüğünde yapılan kontrolde yakalanması şeklindeki eyleminde “sanığın doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde ettiğine veya bu maksatla atılı eylemi işlediğine” dair mahkumiyetine yeterli her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı gözetilmeden yüklenen suçtan beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi, Kanuna aykırı…”

Saygılarımızla

Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir 

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!