Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı tarafından | 11 Şubat 2022 tarihinde yazıldı.
Hırsızlık Suçunun Özel Türleri
Türk Ceza Kanunu’nun 144, 146 ve 147. maddelerinde hırsızlık suçunun özel halleri düzenlenmiştir. Bu maddelerde yer alan durumların birbirlerinden ve diğer hırsızlık suçu hallerinden farkı fail ile mağdur ve eşya arasındaki hukuki ilişki, failin malı çalmadaki amacı ve fail içinde bulunduğu şartlardır.
Buna göre hırsızlık suçunun özel halleri nelerdir?
Makale İçeriği Neleri İçerir?
- Kullanma hırsızlığı,
- Müşterek malların hırsızlığı,
- Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsil amacıyla hırsızlık,
- İhtiyaç nedeniyle hafif hırsızlık.
Kullanma Hırsızlığı Nedir?
Kullanma hırsızlığı suçunda fail başka bir kimseye ait olan malı geçici olarak kullanmak amacıyla çalmakta ve kullanmasının ardında malı sahibine iade etmektedir. Bu suç Türk Ceza Kanunu 146.maddesinde düzenlenmiştir.
TCK 146
Hırsızlık suçunun, malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere işlenmesi halinde, şikayet üzerine, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilir. Ancak malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz.
Burada önemli olan kullanımın kısa bir süre için ve geçici olmasıdır. Ayrıca çalınan eşya zilyede iade edilirken alındığı yere veya zilyedin kolaylıkla bulabileceği bir yere bırakılmış ya da zilyedin kendisine iade edilmiş olmalıdır.
Eğer fail malı alırken kullanarak iade etme niyetinde olmayıp kullandıktan kısa bir süre sonra iade etmiş ise burada kullanma hırsızlığı değil normal hırsızlık suçu oluşacaktır. Failin malı kendi isteği ile iade etmesi gerekmektedir.
Failin iade etmesi gereken mal aldığı maldır. Malın hasarlı veya zarar görmüş olması halinde fail söz konusu hasar veya zararı tazmin etmelidir.
Müşterek Malların Hırsızlığı
Müşterek malların hırsızlığı suçu Türk Ceza Kanunu’nun 144.maddesinin a bendinde düzenlenmiştir.
TCK 144
Hırsızlık suçunun;
a) Paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde,
İşlenmesi halinde, şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
Hırsızlık suçunun bu halinin faili ancak iştirak veya müşterek halinde malikler, ortaklar ve mirasçılar olabilir.
Eğer suç oluşturan fiil bölünebilir bir mal üzerinde işlenmiş ve alınan malın değeri failin hissesini aşmıyor ise fail söz konusu suça istinaden cezalandırılmaz. Ayrıca fail müşterek malı mal edinmek kastı ile almış olma bilincine sahip olmalıdır.
Hırsızlık suçunun bu halinde failin cezalandırılması mağdurun şikayetine tabidir. Şikayetin söz konusu olmadığı durumda fail cezalandırılmaz.
Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağın Tahsil Amacıyla Hırsızlık:
Hırsızlık suçunun bu hali Türk Ceza Kanunu’nun 144.maddesinin b bendinde düzenlenmiştir.
TCK 144
Hırsızlık suçunun;
b) Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla,
İşlenmesi halinde, şikayet üzerine, fail hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.
Burada suçun gerçekleşmesi için failin kendisine ait olduğuna inandığı alacağını mağdurun rızası olmadan alması gerekmektedir. Buradaki alacak para olabileceği gibi belirli bir mal veya eşya da olabilecektir.
Hırsızlık suçunun söz konusu halinde yalnızca gerçek kişiler olabilir, tüzel kişiler fail olamazlar. Buna karşılık suçun faili gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir.
Zorunluluk Hali
Hırsızlık suçunun ihtiyaç nedeniyle işlenmesi hali Türk Ceza Kanunu’nun 147.maddesinde düzenlenmiştir.
TCK Madde 147:
Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Hırsızlık suçunun bu halinde alınan şeyin ihtiyacı doğrudan karşılaması gerekli olmayıp dolaylı olarak karşılaması da suçun oluşumu için yeterlidir. Örneğin fail açlığını gidermek için ekmek çalabileceği gibi, ekmek almak için de para çalabilir.
Burada önemli olan ihtiyacın acil ve ağır olmasıdır. Failin ihtiyacı olabileceği gibi üçüncü bir kişinin de ihtiyacı olabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta bir ihtiyacı karşılama amacının varlığıdır. Keza ihtiyacın giderilmemesi halinde kişinin sahip olduğu şeylerin de bir zarar veya zarar tehlikesi ile karşı karşıya olması gerekir. Avukat Oğuz Özdemir olarak Eskişehir ve civar illerde ceza hukuku alanında müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.
Hırsızlık Suçunun Özel Halleri İle İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay 13. Ceza Dairesi’nin 04.04.2017 Tarih ve 2015/10918 Esas – 2017/3527 Karar sayılı kararı “Suça sürüklenen çocukların savunmalarında çalmış oldukları aracın turbo motoru söküldüğü için çok ses çıkarması sebebiyle bir süre kullandıktan sonra aracı terk ettiklerini beyan etmeleri, TCK’nın 146. maddesinde öngörülen “malın geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmesi” koşulu gerçekleşmediği gibi ayrıca benzin ve yağ tüketildiği de gözetilmeden, suçun kullanma hırsızlığı olduğu kabul edilerek indirim yapılması, Bozmayı gerektirmiş,” şeklindedir.
Yargıtay 13. Ceza Dairesi’nin 11.11.2014 Tarih ve 2014/9942 Esas – 2014/31481 Karar sayılı kararı “Olay günü çok sayıda kişinin karıştığı kavgada bıçakla yaralanan arkadaşı İ.’ı hastaneye yetiştirmek amacıyla ekip aracını çalan sanığın arkadaşını hastaneye götürdüğü, aracın da kolluk kuvvetleri tarafından hemen acil servis önünde bulunduğunun anlaşılması karsısında, sanığın eyleminin TCK’nın 147. maddesinde düzenlenen “zorunluluk hali” kapsamında kaldığı, bu nedenle sanık hakkında CMK’nın 223/3-b bendi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına şeklinde karar verilmesi gerekirken, hukuka uygunluk nedeni bulunduğundan bahisle yazılı şekilde beraat kararı verilmiş olması, Bozmayı gerektirmiş.” şeklindedir.
Yargıtay 22. Ceza Dairesi’nin 17.06.2015 Tarih ve 2015/2144 Esas – 2015/2186 Karar sayılı kararı “5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesinde5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesinde düzenlenen suç bakımından başkasına ait mal ile yararlanma kastının suçun yasal unsurları olduğu, yerel mahkemenin kabulüne göre sanığın, katılanı bedelini alıp fiilen teslim ettiği motosikletin devrini almaya zorlamak amacı ile plakasını ve yedek anahtarla açtığı koltuğun altındaki bölümden ruhsatını alması şeklinde gerçekleşen eylemde sanığın hırsızlık kastı bulunup bulunmadığı ve 5237 sayılı TCK’nın 144. maddesinin uygulanma koşullarının somut olayda oluşup oluşmadığı tartışılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş,” şeklindedir.
Saygılarımızla
Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir
Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.
Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu
Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.
Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!