Ceza Hukukunda İstinaf ve Temyiz

Ceza Hukukunda İstinaf ve Temyiz

Bugünkü makalemizde ceza hukukunda istinaf ve temyiz kanun yollarına ilişkin bilgiler paylaşacağız.

İstinaf Yasa Yolu Nedir

İlk derece (yerel) mahkemelerinin vermiş olduğu kararlara karşı yapılan ilk başvuru “istinaf kanun yolu” olarak adlandırılmaktadır.

İlk derece mahkemeleri tarafından verilmiş kararların, maddi olay bakımından ve hukukilik yönünden Bölge Adliye Mahkemesi tarafından denetlenmesine denir. İstinaf CMK’da olağan kanun yolları arasında sayılmıştır.

Kural olarak ceza yargılamasında ilk derece ceza mahkemelerinin son kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilir. 5271 sayılı CMK nın 223/1 maddesinde ceza mahkemeleri son kararları belirtilmiştir. Bunlar beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı şeklindeki kararlardır.

3000 TL dahil adli para cezasına “mahkumiyet hükümleri” aleyhine, üst sınırı 500 günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan verilen “beraat hükümleri” aleyhine ve özel kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümler aleyhine, Ceza yargılamasından istinaf kanun yoluna başvurulamaz.

5271 sayılı CMK nın 273 maddesine göre; İstinaf başvurusu hükmün açıklanmasından itibaren 7 gün içinde yapılmak zorundadır. Hüküm, başvuru hakkı olanların yokluğunda açıklanmış olması halinde 7 günlük süre hükmün tebliğ edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Hüküm ilgilisinin yüzüne karşı verilmiş ise bu süre tefhim (açıklama, bildirme) tarihi ile başlayacaktır.

Temyiz Yasa Yolu Nedir

Temyiz, İstinaf mahkemelerinin bozma kararı dışındaki hükümlerinin hukuka aykırılıkları gidermek gayesiyle ceza davasının süjelerine tanınmış CMK’da düzenlenen olağan kanun yoludur. Diğer bir anlatımla Taraflar, temyiz başvurusu ile istinaf mahkemesi kararının bozulmasını talep ederler. Temyiz incelemesi Yargıtay tarafından yapılmaktadır.

İstinaf mahkemesi kararının tefhimi veya tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde temyiz yasa yoluna başvurulabilir.

Temyiz incelemesinde hukuksal denetim yapılması dolayısıyla temyiz dilekçesinde sebep bildirmek zorunluluğu bulunmaktadır. Gerekçesiz temyiz dilekçesi Yargıtay tarafından reddedilecektir.

Kural olarak istinaf mahkemelerinin bozma kararı dışında kalan tüm kararları için temyiz başvurusu yapılabilmektedir. Ancak CMK md. 286 ‘da bazı istinaf kararları aleyhine temyiz yasa yolu kapalıdır.

İlk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun adlî para cezalarına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararları,

İlk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezalarını artırmayan bölge adliye mahkemesi kararları,

Hapis cezasından çevrilen seçenek yaptırımlara ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen; seçenek yaptırımlara ilişkin her türlü kararlar ve istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,

İlk defa bölge adliye mahkemesince verilen ve 272 nci maddenin üçüncü fıkrası kapsamı dışında kalan mahkûmiyet kararları hariç olmak üzere, ilk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı iki yıla kadar (iki yıl dâhil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adlî para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,

Adlî para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,

Sadece eşya veya kazanç müsaderesine veya bunlara yer olmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararları,

On yıl veya daha az hapis cezasını veya adlî para cezasını gerektiren suçlardan, ilk derece mahkemesince verilen beraat kararları ile ilgili olarak (…)(2) istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararları,

Davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına, güvenlik tedbirine ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen bu tür kararlar veya istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,

Yukarıdaki bentlerde yer alan sınırlar içinde kalmak koşuluyla aynı hükümde, cezalardan ve kararlardan birden fazlasını içeren bölge adliye mahkemesi kararları,

Temyiz edilemez.

Yukarıda sayılan temyiz edilemeyecek kararlar kapsamında olsa bile aşağıda sayılan suçlar yönünden bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin kararları temyiz edilebilir:

Türk Ceza Kanununda yer alan; Hakaret (madde 125, üçüncü fıkra), Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit (madde 213), Suç işlemeye tahrik (madde 214), Suçu ve suçluyu övme (madde 215), Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama (madde 216), Kanunlara uymamaya tahrik (madde 217), Cumhurbaşkanına hakaret (madde 299), Devletin egemenlik alametlerini aşağılama (madde 300), Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama (madde 301), Silâhlı örgüt (madde 314), Halkı askerlikten soğutma (madde 318), suçları ile Terörle Mücadele Kanununun 6 ncı maddesinin ikinci ve dördüncü fıkrası ile 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlar ve Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununun 28 inci maddesinin birinci fıkrası, 31 inci maddesi ve 32 nci maddesinde yer alan suçlar.

Kural olarak temyiz incelemesi dosya üzerinden yapılmaktadır. Ancak, 10 yıl veya daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümlere dair Yargıtay ilgili ceza dairesi tarafından uygun görülmesi halinde duruşma yapılmak suretiyle de temyiz incelemesi yapılabilmektedir. Yine Yargıtay ilgili ceza dairesi tarafından kendiliğinden de hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasına karar verilebilmektedir.

İstinaf ve temyiz yasa yoluna başvurmada her dosyaya özgü yazılması gerekenler farklılık arz etmektedir. Ceza dosyasında istinaf ve temyiz yasa yoluna başvuracak kişilerin avukattan hukuki yardım almalarını tavsiye etmekteyiz.

Saygılarımızla

Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir 

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!