Mala Zarar Verme Suçu ve Cezası

Mala Zarar Verme Suçu ve Cezası

Mala zarar verme suçu Türk Ceza Kanununun 151 ve 152. maddelerinde düzenlenmiştir. TCK madde 151 de mala zarar verme suçu “Başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkan, tahrip eden, yok eden, bozan, kullanılamaz hale getiren veya kirleten“ şeklinde tanımlanmıştır. Yine TCK’nın 151. maddesi tanımı yapılan mala zarar verme suçunun basit halini oluşturmaktadır. Söz konusu suçun nitelikli hallerine ise TCK madde 152 hükmünde yer verilmiştir.

TCK Madde 152 (1) Mala zarar verme suçunun;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında,

b) Yangına, sel ve taşkına, kazaya ve diğer felaketlere karşı korunmaya tahsis edilmiş her türlü eşya veya tesis hakkında,

c) Devlet ormanı statüsündeki yerler hariç, nerede olursa olsun, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğu hakkında,

d) Sulamaya, içme sularının sağlanmasına veya afetlerden korumaya yarayan tesisler hakkında,

e) Grev veya lokavt hallerinde işverenlerin veya işçilerin veya işveren veya işçi sendika veya konfederasyonlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,

f) Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının maliki olduğu veya kullanımında olan bina, tesis veya eşya hakkında,

g) Sona ermiş olsa bile, görevinden ötürü öç almak amacıyla bir kamu görevlisinin zararına olarak, İşlenmesi halinde, fail hakkında bir yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

 (2) Mala zarar verme suçunun;

a) Yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak,

b) Toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya taşkına neden olmak suretiyle,

c) Radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak,

İşlenmesi halinde, verilecek ceza bir katına kadar artırılır.

(3) Mala zarar verme suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Mala zarar verme suçunun basit hali şikayete tabi olmakla birlikte şikayet süresi 6 aydır. Nitelikli halinde ise şikayet olmasa dahi savcılık tarafından re’sen soruşturma başlatılabilecektir. Buradaki zamanaşımı süresi ise 8 yıllık dava zamanaşımı süresidir.

• Mala Zarar Verme Suçunun Unsurları :

Mala zarar verme suçunun konusu taşınır bir mal olabileceği gibi taşınmaz bir mal da olabilir. Mala zarar verme suçu kast ile işlenebilen bir suç olup taksirle işlenememektedir.

Mala zarar verme suçu ile korunması amaçlanan  hukuki yarar, kişinin mülkiyet hakkıdır. Mülkiyet kavramı denildiğinde malın bütünleyici parçaları, eklentileri ve doğal ürünleri de mülkiyet kavramının içindedir.

• TCK 151/1’de yer alan mala zarar verme suçu şu şekilde işlenebilir:

1.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen yıkmak

2.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen tahrip etmek

3.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen yok etmek

4.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen bozmak

5.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen kullanılmaz hale getirme

6.Taşınır veya taşınmaz malı kısmen veya tamamen kirletmek

• TCK 151/2’de yer alan mala zarar verme suçu ise şu şekilde işlenebilir:

1.Haklı bir neden olmaksızın sahipli bir hayvanı öldürmek

2.Haklı bir neden olmaksızın sahipli bir hayvanı işe yaramayacak hale getirmek

3.Haklı bir neden olmaksızın sahipli bir hayvanın değerinde azalmaya yol açmak

• Mala Zarar Verme Suçunun Cezası

TCK 151. maddede yer alan mala zarar verme suçunun basit halinde sanığa 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilir. Suçun basit şeklinde hakim ya hapis cezası ya da adli para cezası verecektir. Her iki yaptırım aynı anda uygulanamamaktadır.

Mala zarar verme suçunun TCK’nın 152. maddesinin 1. fıkrasında yer alan nitelikli hallerinde ise zarar verilen eşyanın niteliğinden dolayı cezanın ağırlaştırılmasını gerektirir. Bu durumda fail 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır

Yine TCK’nın 152. maddesinin 2. fıkrasında yer alan failin yakarak, yakıcı veya patlayıcı madde kullanarak, toprak kaymasına, çığ, sel veya taşkına sebep olma yoluyla, radyasyona maruz bırakarak, nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanarak suçu işlemesi halinde de cezası bir kat arttırılır. Eskişehir ceza avukatı Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

• Mala Zarar Verme Suçunda Etkin Pişmanlık, Cezanın Ertelenmesi, HAGB veya Adli Para Cezasına Çevrilmesi

Mala zarar verme suçu nedeniyle etkin pişmanlık gösteren faile TCK’nın 168. maddesi gereği ceza indirimi uygulanması gerekmektedir. Suçun tamamlanmasına rağmen fail hakkında henüz dava açılmamışken etkin pişmanlık göstermişse cezasının 2/3’üne kadar indirim yapılabilecektir. Ancak etkin pişmanlık, fail hakkında dava açıldıktan sonra fakat hüküm verilmeden önce gösterilirse, failin cezasından 1/2 oranında indirim yapılabilecektir.

Mala zarar verme suçu nedeniyle hükmedilen ceza hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı verilmesi, şartların oluştuğu takdirde adli para cezasına çevrilebilmesi veya hükmedilen hapis cezasının ertelenebilmesi mümkündür. Eskişehir ceza avukatı Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

• Mala Zarar Verme Suçunda Cezayı Kaldıran veya Azaltan Durumlar

1.Sahipli hayvanın öldürülmesinde haklı bir nedenin bulunması durumunda fail cezalandırılmaz.

Mala zarar verme suçunu düzenleyen TCK 151. madde hükmünün 2. fıkrası açıkça sahipli hayvana karşı bu suçun işlenebileceğini belirtmektedir. Neticeten sahipsiz hayvanlara karşı işlenen fiiller TCK 151 kapsamında suç oluşturmayacaktır. Sahipli hayvan bir süs köpeği, akvaryum balığı, keçi, köpek, inek vb. her türlü hayvan üzerinde işlenebilir.

2.Zorunluluk hali bulunduğu durumlarda mala zarar verme suçu oluşmaz. 

Zorunluluk hali söz konusu olduğunda işlenen suçlar mazeret nedeni söz konusu olduğundan cezalandırılmaz. Hukuken geçerli bir hakkını kullanan kişi mala zarar verme suçu işlemiş olmaz.

3.Hukuken rehin hakkı bulunan veya kiracı olan kişi eğer malı tüketme yetkisine sahipse TCK 151 suçu işlemiş olmaz.

4.Mal sahibinin rızası olması durumunda faile ceza verilmez.

Mala zarar verme suçu malikin rızası dışında işlenebilen bir suçtur. Dolayısıyla ilgilinin rızası TCK 151 kapsamındaki mala zarar verme suçunda hukuka uygunluk nedeni kabul edilmektedir. Mal sahibinin rızası doğrultusunda hareket eden kişi cezalandırılmayacaktır. Mal sahibinin rızasında hataya düşen kişiye de bu hatada ağır kusurunun bulunmaması halinde ceza verilmeyecektir.

5.Haksız tahrik altında mala zarar verme suçu işleyen failin cezasında indirim yapılır.

6.Cebir veya tehdit etkisi altında mala zarar verme suçu işleyen kişi cezalandırılmaz.

Burada önemli olan söz konusu tehdit veya cebirin ciddi ve ağır bir nitelik taşımasıdır.

7.Mala zarar verme suçu haklarında ayrılık kararı olmayan eşler arasında işlenirse fail cezalandırılmaz. Buna karşılık eşler arasında ayrılık kararı verilmiş olan durumlarda da cezada indirim yapılır.

Eğer eşler arasında ayrılık kararı varsa ve bu eşlerden biri diğer eşe karşı mala zarar verme suçu işlerse cezasında indirim yapılır. Ancak eşler arasında ayrılık kararı yoksa birbirlerine karşı işledikleri mala zarar verme fiili cezalandırılmaz. Taraflar hakkında boşanma kararı olan eski eşler ise TCK 151 kapsamında cezalandırılırken herhangi bir ceza indiriminden yararlanamayacaktır.

8.Mala zarar verme suçu altsoy veya üstsoy tarafından veya bunlara karşı işlenirse fail cezalandırılmaz.

9.Mala zarar verme suçu kayın hısımlığı bakımından altsoy veya üstsoydan birine karşı veya bunlardan biri tarafından işlenirse fail cezalandırılmaz.

10.Mala zarar verme suçu aynı konutta birlikte yaşayan kardeşler arasında işlenmesi durumunda fail cezalandırılmaz. Ancak buna karşılık kardeşlerin aynı konutta birlikte yaşamadığı durumlarda cezada indirim yapılır.

11.Mala zarar verme suçunun aynı konutta birlikte yaşanılan amca, dayı, hala, teyze ve ikinci derecedeki diğer akrabalara karşı işlenmesi durumunda verilecek olan cezada indirim yapılır.

12.Olası kast ile işlenen mala zarar verme suçunda failin cezasında indirim yapılır.

Mala Zarar Verme Suçu İle İlgili Yargıtay Kararları

T.C. Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 04.10.2012 Tarih ve 2012/2231 Esas –  2012/10565 Karar sayılı kararı “Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası 4603 sayılı Kanun’la anonim şirkete dönüştürülmüş özel hukuk tüzel kişisi hüviyetinde bir banka olmakla birlikte sermayesinin Hazine’ye ait olması nedeniyle bu bankanın malına zarar verme eyleminin TCK’nın 152/1-a madde ve bendinde yazılı kamu malına zarar verme suçunu oluşturacağı gözetilmeden eylemin aynı Kanun’un 151. madde­sinin birinci fıkrasında yazılı suçu oluşturduğu kabul edilip uygulama yapılması temyiz edenin sıfatına göre bozma nedeni sayılmamıştır.”

T.C. Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 21.03.2019 Tarih ve 2019/984 Esas –  2019/4116 Karar sayılı kararı “Sanığın hükümlü olarak bulunduğu ceza evinin kabul odasında bulunan yatağı yakması şeklinde gerçekleşen eyleminin genel güvenliği kasten tehlikeye sokmak ve yakarak mala zarar verme suçlarını oluşturduğu, TCK’nun 44. maddesinde düzenlenen fikri içtima kuralı uyarınca en ağır cezayı gerektiren fiilden hüküm kurulması gerektiği, buna göre de sadece TCK’nun 152/1…a, 2…a madde ve fıkrasında tanımlanan yakarak mala zarar verme suçundan dolayı cezalandırılması gerektiği gözetilmeden, ayrıca genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması suçundan da sanık hakkında mahkumiyet hükmü kurulmak sureti ile fazla ceza tayini, bozma nedenidir.”

T.C. Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 06.03.2019 Tarih ve 2017/5384 Esas –  2019/3228 Karar sayılı kararı “Sanığın, ailevi nedenlerle kayınbabasına ait aracı yakmaya teşebbüs etmesi şeklinde gerçekleşen eyleminin, yangının çevreye sirayet etmemesi de dikkate alındığında 5237 sayılı TCK’nun 151/1, 152/2-a madde ve fıkrasının da düzenlenen yakarak mala zarar verme suçunu oluşturacağı ve aynı Yasanın 167/1-b bendi uyarınca şahsi cezasızlık nedeniyle cezaya hükmolunamayacağı gözetilmeden, yazılı şekilde mahkumiyet hükmü kurulması,Yasaya aykırı.”

Mala zarar verme suçu ile ilgili diğer makalemize ulaşmak için tıklayınız.

Saygılarımızla

Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir 

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!