Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Güveni Kötüye Kullanma Suçu

Güveni kötüye kullanma suçu ve cezası Türk Ceza Kanunu 155’de düzenlenmiştir. TCK 155’e göre;

Başkasına ait olup da, muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere zilyedliği kendisine devredilmiş olan mal üzerinde, kendisinin veya başkasının yararına olarak, zilyedliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunan veya bu devir olgusunu inkar eden kişi, şikayet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.

Suçun, meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim
edilmiş eşya hakkında işlenmesi halinde, bir yıldan yedi yıla kadar hapis ve üç bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

Güveni kötüye kullanma suçunun konusu mülkiyete konu olan ve ekonomik değeri olan taşnır ve taşınmaz maldır. Bir şirketin hisseleri dahi bu suçun konusunu oluşturabilir. Güveni kötüye kullanma suçunun faili, sözleşme ilişkisi gereği suça konu olan malın kendisine tevdi veya teslim edilen, yani geçici zilyetlikle malı devir alan kişidir.

Güveni kötüye kullanma suçu ile ilgili failin kamu görevlisi olması halinde eylemin zimmet oluşturup oluşturmayacağının görevli mahkemece tartışılması gerekir.

TCK 247

Görevi nedeniyle zilyedliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetimiyle yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi, beş yıldan on iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Zimmet suçunun, malın geçici bir süre kullanıldıktan sonra iade edilmek üzere işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranına kadar indirilebilir.

Fail ile mağdur arasında TCK’nun 167. maddesinde öngörülen akrabalık ilişkisinin bulunması yerine göre şahsi cezasızlık veya cezada indirim yapılmasını gerektiren şahsi sebep olarak dikkate alınır.

Suçun ön koşulu malın zilyetliğinin faile devredilmiş olmasıdır. İkinci husus ise malın zilyetliğinin muhafaza etmek veya belirli bir şekilde kullanılmak üzere devredilmiş olmasıdır. Yine zilyetliğin devri amacı dışında tasarrufta bulunmak veya devir olgusunu inkar etmektir. Güveni kötüye kullanma suçunda hakim, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin niteliğine ve olayın özelliklerine göre kast unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirecektir.

Güveni kötüye kullanma suçu bakımından ilgilinin rızası ve hakkın kullanılması durumlarında eylemin hukuka aykırılık unsuru gerçekleşmez ve hukuka uygunluk halinin bulunduğu kabul edilir.

Güveni kötüye kullanma suçunun faili malın zilyetliğini bir sözleşme ilişkisine dayalı olarak devralan kişidir. Bu hukuki ilişkinin tarafı olmayan üçüncü kişiler suça ancak şerik konumda iştirak edebilir.

Güveni kötüye kullanma suçunun sahte belge kullanılarak gerçekleştirilmesi halinde TCK’nun 212. maddesinin açık hükmü uyarınca fail hem güveni kötüye kullanma ve hem de sahtecilik suçundan dolayı gerçek içtima kurallarına göre cezalandırılır.  Eskişehir ceza davası ile ilgili Eskişehir ceza davasına bakan hukuk bürolarından bilgi alabilirsiniz.

TCK 212

Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.

Güveni Kötüye Kullanma Suçu Uzlaştırmaya Tabi midir?

TCK 155/1 de öngörülen güveni kötüye kullanma suçunun temel şeklinin soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır. Suç ayrıca uzlaştırma kapsamındadır.  TCK 155/2 fıkrasında öngörülen suçun nitelikli halinin soruşturulması ve kovuşturulması re’sen yapılır. Suçun temel şekline ve nitelikli haline ilişkin davalara Asliye Ceza Mahkemesinde bakılır. Güveni kötüye kullanma suçu ve cezası ile ilgili Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir’den bilgi alabilirsiniz.

Güveni Kötüye Kullanma Suçu Yargı Kararları

Yargıtay 23. CD 2015/6025 E. 2015/7550 K. sayılı kararına göre;

Katılanın satın aldığı dairede önceden kiracı olan sanığın, ev sahibi tarafından kullanılmak ve tahliye sırasında iade edilmek üzere kendisine bırakılan doğalgaz kombisi, mutfak dolabı, aspiratör, mutfak kalorifer peteği, balkon kapatma camları, vestiyer ve banyo musluklarını evi boşaltırken alıp götürmekten ibaret eyleminin, katılan ile sanık arasında hizmet ilişkisinin bulunmaması karşısında, TCK’nun 155/1. maddesinde düzenlenen güveni kötüye kullanma suçunu oluşturacağı gözetilmeksizin,

Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2013/25623 E. 2016/2245 K. sayılı kararına göre;

Katılanın aşamalarda değişmeyen ifadesinde, sanığın vekalete istinaden satmış olduğu taşınmazların bedellerini kendisine vermediğini ve sanık ile arasında alacak-borç ilişkisi bulunmadığını belirterek şikayetçi olması, sanığın imar çalışmaları karşılığında katılandan alacağı olduğunu bu nedenle söz konusu parayı vermediğini söyleyerek atılı suçu kabul etmemesine karşın,

katılan tarafından açılan tazminat davasında bu hususu ispat edememesi nedeniyle davanın kısmen kabulüne karar verilmesi ve hukuk davasının da Yargıtay incelemesi sonucunda onandığının anlaşılması karşısında, eylemin subüta erdiği ve sanığın yüklenen suçtan mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, somut olaya uygun düşmeyen gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması,

Yargıtay 15. CD 2012/9282 E. 2012/41719 K.

Güveni kötüye kullanma suçunun oluşabilmesi için; failin bir malın zilyedi olması, malın iade edilmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere faile rızayla tevdi ve teslim edilmesi, failin kendisine verilen malı, veriliş gayesinin dışında zilyedi olduğu malda malikmiş gibi satması, rehnetmesi tüketmesi, değiştirmesi veya bozması ve benzeri şekillerde tasarrufta bulunması ya da devir olgusunu inkar etmesi şeklinde, kendisine veya başkasına yarar sağlaması gerekmektedir. 

Somut olayda; sanığın,kiralamak amacıyla katılana ait 07 ASR 86 plaka sayılı aracı aldığı ancak iade etmediği, sözü edilen aracın Çorum ilinde terk edilmiş halde kolluk kuvvetlerince bulunduğu, şeklinde belirlenen eyleminin güveni kötüye kullanma suçunu oluşturduğuna yönelik kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ceza davası ile ilgili Eskişehir ağır ceza avukatı ekibimizden bilgi alabilirsiniz.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!