Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru

Eskişehir avukat Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru konusunda danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Anayasa mahkemesine bireysel başvuru 07/05/2010 Tarihinde kabul edilen 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanununun “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır.” hükmünün yer aldığı 18. maddesi ile hayatımıza girmiştir.

Bireysel başvuru için dikkat edilmesi gereken temel amaç bir temel hak ihlalinin varlığıdır.

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapıldıktan sonra başvurunun incelenmesi iki aşamalı olarak yapılmaktadır. Bu aşamalar “kabul edilebilirlik” ve “esas hakkında” inceleme şeklindedir. Anayasa mahkemesine başvuru formuna anayasa mahkemesi sitesinden ulaşabilirsiniz.

Kabul edilemezlik kararı Anayasa’da güvence altına alınmış olan temel hak ve özgürlüklerinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) kapsamındaki birinin ihlal edilmediği, başvurucunun önemli bir zarara uğramadığı başvurular ile açıkça dayanaktan yoksun başvurular hakkında verilmektedir. Verilen iş bu kabul edilemezlik kararı kesin nitelikte olup herhangi bir itiraz yolu da bulunmamaktadır.

Esas hakkında inceleme, kabul edilebilirlik incelemesinde kabul edilen başvurular hakkında yapılır. Esas hakkında yapılan inceleme kural olarak dosya üzerinden yapılmakta ise de gerek görülmesi halinde duruşma da açılabilmektedir.

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru İçin Gereken Koşullar

Başvuru hakkı

Anayasa mahkemesine bireysel başvuru ancak ihlale yol açtığı ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal nedeniyle güncel ve kişisel bir hakkı doğrudan etkilenenler tarafından yapılabilir.

Yabancılar için başvuru hakkı sadece yabancılara tanınan haklarla sınırlıdır. Örneğin bir yabancı, yaşama hakkı ya da işkence ve eziyet yasağının ihlal edildiğini iddia ederek Anayasa Mahkemesine başvurabilir.

Özel hukuk tüzel kişileri ise örgütlenme hürriyeti veya hak arama hürriyeti kapsamında sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunabilecektir.

İhlal edilen temel hak ve özgürlük ile ilgili koşul

Bireysel başvurunun konusunu ancak Anayasa’da yer alan temel hak ve özgürlüklerden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu Protokoller kapsamındaki herhangi birinin ihlali oluşturabilir.

Kamu gücüne dayalı bir işlem

Bireysel başvuru ancak ihlale sebep olduğu iddia edilen kamu gücü işlemi aleyhine yapılabilir. Buna karşılık yasama işlemleri ile idarenin düzenleyici işlemleri doğrudan bireysel başvurunun konusunu oluşturamaz. Ancak yasama işlemleri ile idarenin düzenleyici işlemlerinin kişiye uygulanması ve bunun da bir hak ihlaline yol açması halinde söz konusu uygulama işlemi için bireysel başvuru yapılabilecektir. Tüm bunların yanında Anayasa Mahkemesi kararları ile Anayasa’nın yargı denetimi dışında bıraktığı işlemler aleyhine bireysel başvuruda bulunmak hiçbir şekilde mümkün değildir.

İdari ve yargısal başvuru yollarının tamamının tüketilmiş olması

Bireysel başvuru yolunun kullanılabilmesi için öncelikle ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için “kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamını tüketmiş olmaları” zorunluluğu getirilmiştir. Nitekim bireysel başvuru istisnai ve son çare olarak kabul edilen bir yoldur. Anayasa mahkemesine bireysel başvuru ile ilgili avukatlardan hukuki yardım almanızı tavsiye ederiz. Eskişehir barosuna bağlı avukatları ile Eskişehir hukuk büroları nın iletişim bilgisine Eskişehir barosu sayfasından ulaşabilirsiniz.

Zaman Bakımından Uygulama Alanı :

Anayasa Mahkemesi, 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceleyebilir. Dolayısıyla 23 Eylül 2012 tarihinden önce kesinleşen kararların Anayasa Mahkemesi tarafından incelenebilmesi mümkün değildir.

Başvuru Usulü :

Anayasa mahkemesine bireysel başvuru, doğrudan ya da mahkemeler veya yurt dışı temsilcilikler vasıtasıyla yapılabilir. Cezaevinde bulunanlar, cezaevi idaresinden isteyecekleri formları doldurduktan sonra cezaevi idaresi kanalıyla başvuru yapabilirler. Bireysel başvurular harca tabidir.

Başvuru dilekçesinde belirtilmesi gereken hususlar;
– Başvurucunun ve varsa temsilcisinin kimlik ve adres bilgileri,
– İşlem, eylem ya da ihmal nedeniyle ihlal edildiği ileri sürülen hak ve özgürlüğün ve dayanılan Anayasa hükümleri,
– İhlal gerekçeleri,
– Başvuru yollarının tüketildiği,
– Başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih,
– Varsa uğranılan zarar,
– Dayanılan deliller,
– İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem veya kararların aslı ya da örneğinin ve harcın ödendiğine dair belgenin eklenmesi şarttır.

Bireysel başvurunun, başvuru yollarının tüketildiği tarihten; başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekmektedir. Başvurunun süresinde yapılamamasında haklı bir mazereti bulunması halinde mazeretin kalktığı tarihten itibaren on beş gün içinde ve mazeretlerini belgeleyen deliller ile birlikte başvurulabilir. Böyle durumlarda mahkeme öncelikle mazeretin geçerli olup olmadığını inceler.

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!