Zimmet suçu ve Cezası

Zimmet suçu ve Cezası

Zimmet suçu Türk Ceza Kanunu’nun 247. maddesinde düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu madde 247 “Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan veya koruma ve gözetim ile yükümlü olduğu malı kendisinin veya başkasının zimmetine geçiren kamu görevlisi 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”

Yani kamu görevlisinin görevi dolayısıyla sahip olduğu malı kendi veya başkasının istifadesine sunmasıdır. Buradaki mal ifadesini geniş yorumlamak gerekir. Neticeten başta para, kıymetli evrak ve taşınabilen her şey mal sayılır. Söz konusu malın değeri ekonomik veya duygusal olabilir.

Zimmet suçunun ön şartı; kamu görevlisinin görevi vazifesi dolayısıyla para veya kıymetli kağıt veya bir mala sahip olmasıdır. İdareye ait olan mal görevliye görevi nedeniyle tevdi olunmalı veya görevi sebebiyle görevlinin muhafaza, koruma, gözetim, denetim veya sorumluluğu altında bırakılmalıdır. Bir başka ifade ile görevlinin görevi sebebiyle zimmetine geçirdiği şeyin zilyedi olmalıdır. Eskişehir ceza avukatı Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize bu konuda hizmet vermekteyiz.

Zimmet suçunun faili, eşyayı koruyan gözeten muhafaza eden kamu görevlisidir. Ancak eşyaya fiilen malik olmayan fakat eşyayı elinde bulunduran şahısların hiyerarşik üstü durumunda bulunan şahıslar da suçun faili olabileceklerdir.

Zimmet suçunun konusu olan mal, eşya veya para kamu idaresine ait olmalıdır. Bu durum zimmet suçunu irtikap suçundan ayıran özelliktir. Burada bahsedilen kamu idaresi kavramı geniş anlamlı olup tüm devlet ve diğer kamu kuruluşlarını kapsamaktadır.

Zimmet suçunun maddi unsuru failin para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya malları kendi mülkiyetine geçirmesidir. Mal edilen para veya eşyalar failin görevi sebebiyle denetim ve kontrolü altında bulunmalıdır. Mal edinmenin anlamı failin malı zilyetliği haklı kılan sıfat ile bağdaşmayacak tarzdan veya tahsis edildiği amaç dışında kullanmasıdır. Eğer eşya veya para kanunen tahsis edilen amaç dışında kullanılır ise zimmet suçu oluşmuş olacaktır. Zimmet suçu malın sadece kamu hizmeti için tahsis edilen amacın dışında özel kişilerin menfaatine kullanılması halinde gerçekleşmez; tahsis edilen amaç dışında idarenin menfaatleri için kullanılması halinde dahi zimmet suçu gerçekleşebilir. Özel menfaatin bulunması zimmet suçunun oluşması için yeterli bir özelliktir. Eğer kamu görevlisi gerektiği anda iade ederek, paranın idarece tahsis edildiği amaç doğrultusunda kullanılabileceğini temin edecek durumda olduğu hallerde, idarenin parasını rahat ve şahsi amaçları için kullanmış ise burada zimmet suçu oluşmaz. Çünkü bu halde kamu görevlisi idareyi böyle bir parayı kullanmaktan mahrum etmemiş olacaktır.

Zimmet suçu failin eşyayı mal edindiği veya malı gibi kullandığı an tamamlanmış olur. Eğer mal edinilen şey bir miktar para ise ve kamu görevlisinin bu parayı belli bir süre sonunda görevi gereği bir büroya teslim etmesi gerekli ise vade geçmeden suç tamamlanmaz; yani teslimde gecikildiği  an suç tamamlanmış sayılacaktır. Failin işlediği zarar için teminat vermiş olmasının bir önemi yoktur. Bu nedenle de  suçun işlenmiş sayılmasını önlemez.

Zimmet suçunun manevi unsuru ise failin kendisi veya başkası için menfaat temin etmek üzere bilerek ve isteyerek idarenin malı veya parasını mal edinmesidir. Burada bahsedilen menfaat maddi veya manevi olabilir. İade etmek, iade etme ümidi veya iade etme niyeti kastın varlığını engellemez. Sehven veya hesap hataları sonucu kamu görevlisinin tasarrufuna geçen menfaatler zimmet suçunu oluşturmaz.

Devlete ait veya devletin kontrolü altında bulunan bir malı zimmetine geçiren kişi soruşturma başlamadan önce yararlandığı malın veya paranın tamamını iade ederse zararı tazmin ederse cezasının üçte ikisi indirilir. Senet verilmesi, teminat gösterilmesi ve taahhütte bulunması halinde iade etme söz konusu olmayacağından failin cezasında indirim yapılmayacaktır.

Soruşturma başladıktan ancak kovuşturmadan önce aynen iade ve tazmin halinde ceza yarı oranında indirilir. Kovuşturma başladıktan sonra ancak hüküm verilmeden önce iade ederse cezanın üçte biri indirilir.

Zimmetin geçici bir süre kullanılarak ve kamu kurumuna tekrar iade edilmek üzere işlenmesi cezada indirim sebebi olarak düzenlenmişken; zimmetin açığa çıkmasını önleyecek her türlü hileli hareket ile işlenmesi suçun ağırlaştırıcı sebebini oluşturmaktadır. Zimmet suçunun basit halinde failin cezası 5 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası olup bu durumda para cezası öngörülmemiştir. Zimmete geçirilen malın değerinin azlığında failin cezası üçte birden yarı nispetinde; kullanma zimmeti halinde ise yarı oranında indirilir. İhtilasen (aşırı istekli) zimmet halinde ceza yarı oranında artırılacaktır.

Eskişehir Ceza Avukatı Oğuz Özdemir 

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!