Adli Para Cezası

Adli Para Cezası

Türk Ceza Kanununa göre kanunlarda yer alan suçların işlenmesi durumunda bu suçları işleyen kişiler hapis veya adli para cezası ile cezalandıracaklardır. Hapis cezaları bazı şartların oluşması halinde seçenek yaptırımlara çevrilebilmektedir.

Adli para cezaları Türk Ceza Kanununu 52. Maddesinde düzenlenmiş olup “Adli para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.” şeklinde tanımlanmıştır.

Adli para cezası niteliği gereği bir yaptırım türüdür. Mahkemelerce hükmedilen adli para cezaları suç nedeniyle mağdur olan kişiye değil, devlet hazinesine ödenmesi gereken bir ceza türüdür.

Hangi Hallerde adli Para Cezasına Hükmedilir

Türk Ceza Kanunu ve bazı özel yasalarda bazı suçların işlenmesi halinde cezai yaptırım olarak sadece adli para cezası öngörülmüştür. Söz konusu bu suçlarda hakimin hapis cezasına hükmetmesi söz konusu olmayıp adli para cezasına hükmedecektir.( örneğin Taksirle Çevrenin Kirletilmesi suçu)

Türk Ceza Kanunu ve bazı özel yasalarda hapis cezasının yanında adli para cezaları da öngörülmüştür. Söz konusu suçlarda hakim hem hapis cezasına hem de adli para cezsına birlikte hükmedecektir. ( örneğin dolandırıcılık suçu)

Türk Ceza Kanunu ve bazı özel yasalarda bazı suçlar bakımından uygulanacak yaptırım olarak hapis veya adli para cezası olarak belirlenmiş ve hangi yaptırımın uygulanacağını hakimin takdirine bırakmıştır. (örneğin kasten basit yaralama suçu)

Hangi Hapis Cezaları Adli Para Cezalarına Çevrilir

Türk Ceza Kanununda bazı şartlarda hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Yasada kasten işlenen suçlar ile taksirle işlenen suçlar arasında bir ayrıma gidildiği gibi hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesinde bazı hallerde zorunlu bazı hallerde de hakimin takdir yetkisinde olduğu belirtilmiştir.

Kasten işlenen bir suç neticesinde bir yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkumiyet halinde hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına dönüştürülmesi mümkündür. Bunun için suçlunun kişiliği, sosyal ve ekonomik durumu, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığı ve suçun işlenmesindeki özellikler göz önünde bulundurulmaktadır.

Taksirle işlenen suçlarda ise hapis cezasının adli para cezasına dönüştürülmesi için hükmedilen cezada bir üst sınır belirlenmemiştir. Bir suçun taksirle işlenmesi halinde hapis cezası adli para cezasına çevrilebilecektir. Ancak TCK nın 50/4 maddesi gereğince suçun bilinçli taksir halinde işlenmesi halinde hapis cezası adli para cezasına çevrilemeyecektir. yine önemle belirtmek gerekir ki taksirli suçlarda öngörülen hapis cezasının adli para cezasına çevrilip çevrilmeyeceği yasaların öngördüğü çerçeve de hakimin takdir yetkisindedir. Sanığın kişiliği, işlediği suçtan duyduğu pişmanlık gibi durumlar göz önünde bulundurulacaktır.

Adli Para Cezasının Miktarının Belirlenmesi

Yasada alt ve üst sınır limiti bulunmaması halinde Türk Ceza Kanununun 52. Maddesine göre en az 5 gün en çok 730 gün olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Bu sınırlar içerisinde adli para cezasını belirleme görevi hükmü veren mahkemeye aittir. Yine mahkemece belirlenen adli para cezasının günlüğü ise 20 liradan 100 liraya kadar belirlenebilmektedir. Alt ve üst limit içerisinde bir miktar sanığın sosyal ve ekonomik durumu göz önünde bulundurarak belirlenecektir.

Gözaltı ve Tutuklulukta Geçen Süre Mahsup Edilebilir Mi

Hükümlünün aynı suç nedeniyle gözaltında ya da tutuklu kaldığı süreler adli para cezasına mahkum edilmesi halinde para cezasından gün hesabına göre düşecektir. Hükümlünün hem hapis hem de adli para cezasına mahkum edildiği durumlarda ise hükümlünün gözaltında ya da tutuklu kaldığı süre hapis cezasından mahsup edilecektir.

Adli Para Cezaları Adli Sicil Kaydına İşlenir Mi

Adli para cezası İdari para cezasından farklı olarak adli sicil kaydına işlenmektedir. Adli para cezasının ödenmesi ile sabıka kaydından silinerek ceza arşiv kaydına alınacaktır.

Adli Para Cezasının İnfazı Nasıl Yapılmaktadır.

Mahkeme tarafından verilen para cezasının kesinleşmesi halinde kararı veren Mahkeme adli para cezalarının infazı için İnfaz Savcılığı’na infaz evraklarını gönderecektir. İnfaz Savcılığı tarafından mahkemeden gelen karar ve yazıya göre hükümlüye ödeme gönderecektir. Hükümlü ödeme emrinin kendisine tebliğ edildikten sonra 30 gün içinde Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosuna başvurması gerekmektedir. Eskişehir ilinde bulunan kişiler adli para cezalarını ödemek için Eskişehir Adliyesinde bulunan ilgili yere giderek ödemek için gerekli işlemlere başlayabilir. Konu ile ilgili Eskişehir Ceza avukatı ekibimizden bilgi alabilirsiniz. 

Adli Para Cezalarını Taksitlendirmek

Mahkemece adli para cezalarının taksitli veya peşin olarak ödenmesine hükmedebilir. Mahkemece kişinin ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezalarını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen para cezalarının hapse çevrileceği belirtilir. Konu ile ilgili Eskişehir en iyi ceza avukatından bilgi alabilirsiniz.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2021/4158 E. 2021/5754 K. sayılı 

…Suç tarihinden önce hapis cezasına mahkûm edildiği anlaşılan sanık hakkında tayin olunan kısa süreli hapis cezasının 5237 Sayılı Kanun’un 50/3. maddesi uyarınca aynı maddenin 1. fıkrasındaki seçenek yaptırımlardan birine çevrilemeyeceği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verildiğinden bahisle kanun yararına bozma isteminde bulunulmuş ise de,

TCK’nın 50/3. maddesindeki “Daha önce hapis cezasına mahkûm edilmemiş olmak koşuluyla, mahkûm olunan otuz gün ve daha az süreli hapis cezası ile fiili işlediği tarihte onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş bulunanların mahkûm edildiği bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, birinci fıkrada yazılı seçenek yaptırımlardan birine çevrilir” hükmü ile anılan maddede sayılan nitelikleri taşıyan sanıklar hakkında hükmolunan hapis cezasının zorunlu olarak  para cezasına çevrileceğinin düzenlenerek amir bir hükme yer verildiği,

ancak anılan hükmün mefhum-u muhalifinden değinilen nitelikleri taşımayan sanıklar hakkında hükmolunan hapis cezasının adli para cezasına çevrilemeyeceği anlamının çıkarılamayacağı zira seçenek yaptırımlardan olan adli para cezasına çevrilmenin şartlarının aynı Kanunun 50/1-a bendinde belirtildiği ve bu hususun hakimin tercihine bırakıldığı gözetildiğinde, bu hususa yönelik Kanun yararına bozma isteminin CMK’nın 309 ve 310. maddesinde düzenlenen hukuka aykırılık niteliğinde bulunmadığı anlaşılmakla,

2-)5237 Sayılı TCK’nın 58/6. maddesinde tekerrür halinde hükmolunan cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirileceği ve ayrıca mükerrir hakkında cezanın infazından sonra denetimli serbestlik tedbirinin uygulanacağının öngörüldüğü, mükerrirlere özgü infaz rejimi ve denetimli serbestlik tedbirlerinin yer aldığı 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 108. maddesinde ise, yalnızca mükerrirler hakkında tayin olunan özgürlüğü bağlayıcı ceza olan hapis cezalarının ne şekilde infaz edileceği belirtilmiş olup,

bu maddede adli para cezasının infazı konusunda her hangi bir düzenlemenin bulunmadığı, 5275 Sayılı Kanun’un 106. maddesinde adli para cezasının infazı düzenlenmiş olup, bu maddede mükerrirler hakkında hükmolunan adli para cezasının infazına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği, bu durumda, 5237 Sayılı TCK’nın 58, 5275 Sayılı Kanun’un 106 ve 108. maddeleri birlikte değerlendirildiğinde, sanık hakkında hükmedilen kısa süreli hapis cezasının, adli para cezasına çevrilmesi karşısında, TCK’nın 58. maddesi gereğince tekerrür hükümlerinin uygulanamayacağının gözetilmemesinde isabet görülmediğinden;

Yukarıda açıklanan nedenlerle,

Adalet Bakanlığının Bodrum 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 23/12/2020 tarihli ve 2019/119 esas, 2020/428 Sayılı kararına yönelik,

A-)1. paragrafta yer alan Kanun yaranına bozma talebine dayanılarak düzenlenen ihbarnamedeki bozma isteminin REDDİNE,

B-)2. paragrafta yer alan Kanun yaranına bozma talebine dayanılarak düzenlenen ihbarnamedeki bozma isteminin 271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca KABULÜNE,

SONUÇ : Bodrum 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 23/12/2020 tarihli ve 2019/119 esas, 2020/428 Sayılı kararının 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca isteme uygun olarak BOZULMASINA,

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!