Ceza Hukukunda Kanun Yararına Bozma

Eskişehir Avukat ve Hukuk Hizmetleri

Hukuk Bülteni

Ceza Hukukunda Kanun Yararına Bozma Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı tarafından | 2 Haziran 2021 tarihinde yazıldı.

Ceza Hukukunda Kanun Yararına Bozma

Kanun yararına bozma kanun yolu, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309 ve 310 maddelerinde düzenlenen ve istinaf ve temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşmiş karar veya hükümlere karşı gidilebilen olağanüstü bir kanun yoludur.

Olağanüstü kanun yolları, kesinleşmiş karar ya da hükümlerdeki hukuka aykırılıkları gidermeye yönelik olarak başvurulan yollardır. 5271 sayılı CMK da olağanüstü kanun yolları olarak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın İtiraz Yetkisi (CMK, md. 308), Kanun Yararına Bozma(CMK, md. 309-310) ve Yargılamanın Yenilenmesidir. (CMK, md. 311-323)

Kanun Yararına Bozmanın Unsurları

Kararın veya Hükmün Kesinleşmiş Olması

ilk derece mahkemesince verilen karar yada hükmün istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşmesi gerekmektedir. Kararın yoklukta verilip ilgiliye tebliğ edilmemesi veya tebligatın usulüne uygun yapılmamasından ve/veya kanun yolunun türü, süresi ve merciinin gösterilmediği kararlardan dolayı kişinin istinaf/temyiz hakkının kullanamaması halinde bu kararlar gerçek anlamda kesinleşmiş bir karar olarak olarak kabul edilemeyeceğinden bu durumlarda öncelikle eski hale getirme hukuki müessesinin kullanılması yararlı olacaktır.

Kararda yada Hükümde Hukuka Aykırılık Olması

Kesinleşmiş olan hükümde hükme etkili olan ve istinaf/temyiz nedeni olabilecek olan hukuka aykırılıklar kanun yararına bozma nedeni olarak ileri sürülebilecektir. Hangi durumların hükme etkili hukuka aykırılık oluşturduğu her bir dosya yönünden değerlendirilmesi gerektiğinden bu hususta bir avukattan hukuki yardım alınması yararlı olacaktır.

Kanun Yararına Bozma yoluna Nasıl Başvurulur

Karar ya da hükümlerdeki hukuka aykırılıklar, herhangi bir talep olmaksızın kanun yararına konu edilmemektedir. Ancak, Cumhuriyet savcısı, Mahkeme, Müşteki (katılan) veya sanık kanun yararına bozma kanun yolu için Adalet Bakanlığı’ndan talepte bulunabilecektir. Yine Adalet Bakanlığı kendiliğinden yada kendisine yapılan ihbarı da dikkate alarak kanun yararına bozma yoluna da gidebilecektir. Kendisine yapılan ihbar yada talebi uygun görmesi halinde Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozma yolu kullanabilecektir. Bu durumda Adalet Bakanlığı’nın yazılı istemi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtay’ın ilgili ceza dairesine göndermektedir.

Kanun Yararına Bozmanın Hüküm ve Neticeleri

Yukarıda belirtilen usul ile dosya Yargıtay ilgili ceza dairesine gelince ilgili ceza dairesi kendisine yapılan kanun yararına bozma başvurusunun yerinde olduğu kanaatine varırsa, karar veya hükmü kanun yararına bozarak ilk derece mahkemesine gönderecektir. Ancak hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektiren bir durum olduğunda Yargıtay tarafından doğrudan cezanın ortadan kaldırılmasına veya daha az cezayı gerektiren bir durum olması halinde cezanın düşürülmesine karar verilecektir.

CMK nın 309/4 maddesinde hangi hallerde Yargıtay ilgili ceza dairesi tarafından dosyanın yeniden yargılama yapmak üzere yerel mahkemeye göndereceği düzenlenmiştir.

CMK nın 309/4 maddesinde;

223 üncü maddede tanımlanan ve davanın esasını çözmeyen bir karara ilişkin ise, kararı veren hâkim veya mahkeme, gerekli inceleme ve araştırma sonucunda yeniden karar verir.
Mahkûmiyete ilişkin hükmün, davanın esasını çözmeyen yönüne veya savunma hakkını kaldırma veya kısıtlama sonucunu doğuran usul işlemlerine ilişkin ise, kararı veren hâkim veya mahkemece yeniden yapılacak yargılama sonucuna göre gereken hüküm verilir. Bu hüküm, önceki hükümle belirlenmiş olan cezadan daha ağır olamaz. Davanın esasını çözüp de mahkûmiyet dışındaki hükümlere ilişkin ise, aleyhte sonuç doğurmaz ve yeniden yargılamayı gerektirmez. Hükümlünün cezasının kaldırılmasını gerektiriyorsa cezanın kaldırılmasına, daha hafif bir cezanın verilmesini gerektiriyorsa bu hafif cezaya Yargıtay ceza dairesi doğrudan hükmeder.” şeklinde düzenlenmiştir.

Kanun Yararına Bozma Kararı İnfazı Durdurur mu

Kanun yararına bozma niteliği gereği olağanüstü bir kanun yolu olduğu için kesinleşen hükmün infazını kendiliğinden durdurmayacaktır. İnfazın durdurulması için kararı veya hükmü veren mahkemeden yada talebi inceleyecek olan ilgili Yargıtay Dairesinden infazın durdurulması için talepte bulunulması gerekmektedir. Talep sonucunda infazın durdurulması kararı verilir ise infaz ancak o aşamada duracaktır. Avukat Oğuz Özdemir olarak Eskişehir ve civar illerde ceza hukuku alanında müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

Sonuç Olarak

Kanun yararına bozma usulü olağanüstü kanun yolu olup ilk derece mahkemesince verilip istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar ya da hükümlere karşı gidilebilmektedir. Kanun yararına bozma yoluna başvurabilmek için kararın ya da hükmün hukuka aykırı olarak verilmesi durumunda talep edilebilecektir. Hangi hallerin hukuka aykırılık oluşturduğu her bir dosyanın kendi şartları değerlendirilerek belirlenebilecek olduğundan bu yönde talepte bulunmak isteyen ilgilinin bir avukattan hukuki yardım almasını tavsiye ederiz.

Saygılarımızla

Eskişehir Avukat Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için Büromuzla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Eskişehir Avukat ihtiyaçlarınız için bize ulaşarak hukuki sorunlarınız için destek alın. Avukat Eskişehir ve Çevre İllerde yaşayacağınız hukuki yardım ve ihtiyaçlarınızda, Eskişehir Avukat Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu olarak Eskişehir Avukat ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.