Göçmen Kaçakçılığı Suçu

Eskişehir Avukat ve Hukuk Hizmetleri

Ceza Hukuku

Göçmen Kaçakçılığı Suçu Eskişehir Ceza Hukuku Avukatı tarafından | 25 Ekim 2024 tarihinde yazıldı.

Göçmen Kaçakçılığı Suçu

Göçmen kaçakçılığı suçu , doğrudan veya dolaylı olarak, mali veya diğer bir maddi çıkar elde etmek için, bir kişinin vatandaşlığını tanımadığı veya sürekli ikametgâh sahibi olmadığı bir taraf devlete yasa dışı girişinin sağlanmasıdır.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Unsurları

Maddi Unsurlar 1)Fiil

Bu suç tipinde yaptırım altına alınan fiilleri;

  • Bir yabancının yasal olmayan yollardan ülkeye sokulması,
  • Bir yabancının yasal olmayan yollardan ülkede kalmasının sağlanması veya
  • Bir Türk veya yabancının yasal olmayan yollardan yurt dışına çıkmasına imkân sağlanması,

şeklinde ifade edebiliriz. Böylece göçmen kaçakçılığı suçunda birden fazla seçimlik harekete yer verilmiş, bunlardan birinin icrası suçun tamamlanması için yeterli görülmüştür. Failin somut olayda birden fazla seçimlik hareketi gerçekleştirmesi suçun tekliğini etkilemez.

Göçmen kaçakçılığı, hareketin şekli yönünden, icrai bir suçtur. Ancak şartları varsa , ihmali hareketle de işlenebilir.

Bir Yabancıyı Yasal Olmayan Yollardan Ülkeye Sokmak

TCK79/1- (a) bendinde; “Bir yabancıyı yasal olmayan yollardan ülkeye sokan” kişinin cezalandırılacağı düzenlenmiştir. Bu hareket yönünden suçun konusunu sadece yabancılar oluşturmaktadır.

Ülkeye giriş yasal yoldan olmamalıdır. Ülkeye giriş, mevzuata uygun ise, göçmen kaçakçılığına ilişkin 79’uncu madde tatbik edilmez.

  • 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca ülkeye girişin yasal olabilmesi için,
  • Daha önceden belirlenmiş olan giriş kapılarının kullanılması,
  • Pasaport veya pasaport yerine geçen bir belgenin gösterilmesi ,
  • Doksan güne kadar olan kalışlar için giriş vizesinin bulunması ya da vize muafiyetinin bulunması ,
  • Ülkeye giriş yapanın ülkeye girişi yasaklanan kişilerden olmaması gerekir.

Bu şartların varlığı halinde yabancının ülkeye girişi yasal olacağı için göçmen kaçakçılığı suçundan bahsedilemez.

Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Ülkede Kalmasına İmkân Sağlamak

6458 Sayılı Kanun’un 19’uncu maddesine göre; “(1) Türkiye’de, vizenin veya vize muafiyetinin tanıdığı süreden ya da doksan günden fazla kalacak yabancıların ikamet izni almaları zorunludur. İkamet izni, altı ay içinde kullanılmaya başlanmadığında geçerliliğini kaybeder”. 6458 Sayılı Kanun’da ayrıca ikamet izni çeşitleri olarak kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, öğrenci ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni ve insan ticareti mağduru ikamet izni öngörülmüş ve bu izinlere ilişkin şartlar düzenlenmiştir.

765 Sayılı eski TCK.’dan farklı olarak bu hareket yönünden ülkede kalmasına imkân sağlanan kişilerin ülkeye yasadışı yollardan girmiş olmaları şartı TCK.’da aranmamıştır. Bu açıdan ülkeye yasal yollardan girdikten sonra, sürekli oturma hakkı bulunmaması sebebiyle ülkeyi terk etmesi gerekmesine rağmen, ülkeyi terk etmeyen yabancının, ülkede kalmasına imkân sağlayan kişi de göçmen kaçakçılığı suçunu işlemiş olur.

Türk Vatandaşı veya Yabancının Yasal Olmayan Yollardan Yurt Dışına Çıkmasına İmkân Sağlamak

79’uncu maddenin 1’inci fıkrasının (b) bendinde; “Türk vatandaşı veya yabancının yasal olmayan yollardan yurt dışına çıkmasına imkân sağlamak” yaptırım altına alınmıştır. Bu hareket yönünden suçun konusu yabancı ya da Türk vatandaşı olabilir.

Pasaport Kanunu’nun 22’nci maddesinde, yurt dışına çıkmaları, mahkemelerce yasaklananlara, memleketten ayrılmalarında genel güvenlik bakımından mahzur bulunduğu İçişleri Bakanlığınca tespit edilenlere, pasaport veya seyahat vesikası verilmeyeceği ve bu surette bu kişilerin yurt dışına çıkışlarının engelleneceği belirtilmiştir.

2)Fail

Göçmen kaçakçılığı suçu herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. Suçun failinin Türk veya yabancı olması arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır.

Failin kamu görevlisi olması ve kendisine görevi dolayısıyla verilmiş araç ve gereçleri suçun işlenmesi sırasında kullanması, 266’ncı maddesinde daha fazla cezayı gerektiren bir nitelikli hal olarak düzenlenmiştir.

3)Mağdur

Göçmen kaçakçılığı suçunun mağduru, toplumu oluşturan bireylerdir. Göçmen kaçakçılığı, yaşadığımız toplumun kamu düzenini, ekonomik, sosyal ve esenlik yönünden tehdit eden, barış, huzur ve güvenlik içinde yaşama hakkı bulunan vatandaşların bu temel hakkını ihlal eden bir eylemdir. Bu sebeple temelde mağdur, suçun konusunu oluşturan yabancı veya vatandaş değil, toplumu oluşturan bireyler olarak değerlendirilmelidir.

4)Konu

Göçmen kaçakçılığında yasal olmayan yollardan ülkeye sokulan yabancı veya yurt dışına çıkarılan Türk veya yabancı insan (göçmen), suçun konusunu oluşturmaktadır . Her ne kadar suç tipi “göçmen kaçakçılığı” olarak isimlendirilmekte ise de, bu suçta göçmenlerin yanı sıra, mülteciler, sığınmacılar ve vatansızlar da konu içerisinde değerlendirilebilir.

Göçmen kaçakçılığında, göçmenler, insan onuruyla bağdaşmayan tutum ve davranışlara muhatap olmaları, içinde bulundukları çaresizlikten istifade edilerek maddi yönden sömürülmeleri dolayısıyla suçtan zarar gören konumundadırlar ve suçun konusunu oluştururlar. Bu çerçevede yasal olmayan yollardan ülkeye sokulması veya ülkede kalmasına imkân sağlanması bakımından yabancılar; yurtdışına çıkmasına imkân sağlanması açısından hem Türk vatandaşları hem de yabancılar suçun konusu olarak karşımıza çıkar.

Göçmen kaçakçılığının konusunu oluşturan göçmenlerin, 79 uncu madde uyarınca cezalandırılması mümkün değildir. Nitekim Göçmen Kaçakçılığına Karşı Ek Protokol’ün 5 inci maddesinde, göçmenlerin, göçmen kaçakçılığı suçunun konusunu oluşturmaları dolayısıyla cezai kovuşturmaya tabi tutulamayacakları belirtilmiştir. Göçmen hukuku ile ilgili Eskişehir göçmen avukatından bilgi alabilirsiniz.

5)Suçun Nitelikli Unsurları

Suçun, Mağdurların Hayatı Bakımından Bir Tehlike Oluşturması veya Onur Kırıcı Bir Muameleye Maruz Bırakılarak İşlenmesi

79 uncu maddenin 2’nci fıkrasında, göçmen kaçakçılığı suçunun, mağdurların; hayatı bakımından bir tehlike oluşturması, onur kırıcı bir muameleye maruz bırakılarak işlenmesi hâlinde, verilecek cezanın yarısından üçte ikisine kadar artırılacağı belirtilmiştir.

Birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi

Göçmen kaçakçılığı suçunun birden fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde ceza artırılır. Belirtildiği üzere faillerin en az iki kişi olması gerekir. Göçmen kaçakçılığının bir başkasını azmettirerek veya yardım eden sıfatıyla iştirak ederek işlenmesi halinde, söz konusu nitelikli unsur tatbik edilmez. Bu açıdan “birlikte” teriminin ifade ettiği anlam, birden fazla kişinin göçmen kaçakçılığı suçunu işlerken beraberce hareket etmeleridir. Birden çok kişinin suçun işlenmesinden önce aralarında anlaşmış olmaları şart değildir. Ancak en azından fiilin icrası aşamasında birlikte hareket etmeleri gerekir.

Suçun, Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi

Yasanın 79/3 maddesinde, göçmen kaçakçılığı suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi, daha ağır cezayı gerektiren nitelikli unsur olarak kabul edilmiştir. Örgütsel yapının varlığı halinde, faile verilecek ceza yarı oranda arttırılır.

Göçmen kaçakçılığı, birden fazla kişi arasında hiyerarşik bir örgütsel ilişki bulunmaksızın, sadece belli bir anlaşmanın sonucunda işlenmiş ise, nitelikli hal uygulanamaz, faillerin sorumlulukları iştirake ilişkin temel kurallar çerçevesinde belirlenir.

Göçmen kaçakçılığı suçunun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi durumunda kişilerin 79 uncu maddenin 3’üncü fıkrasına göre cezalandırılabilmesi, 220’nci madde uyarınca örgüt kurma suçundan da hüküm kurulmuş olmasına bağlıdır. Göçmen Kaçakçılığı Suçu ile ilgili Eskişehir ceza avukatlarından bilgi alabilirsiniz.  Göçmen Kaçakçılığı Suçu ve cezası ile ilgili diğer makalelerimizi inceleyebilirsiniz. 

Göçmen Kaçakçılığı Suçunun Manevi Unsurları

Göçmen kaçakçılığı, kasten işlenebilen bir suçtur. Ayrıca failin belirli bir saikle, “doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla” hareket etmesi aranmaktadır. Menfaatin elde edilmesi, örneğin kararlaştırılan paranın alınmış olması, suçun oluşması için gerekli değildir. Önemli olan failin, maddede belirtilen fiilleri, maddi bir yarar elde etmek maksadıyla yerine getirmesidir.

Menfaatin mutlaka ilgili göçmenden elde edilmesi şart değildir. Göçmenin yasa dışı sınırlardan geçmesini yahut ülkede kalmasını sağlamak adına, üçüncü kişilerden sağlanan maddi menfaatler de bu kapsamdadır. Aynı şekilde menfaatin bizzat faile sağlanması da aranmamalıdır. Failin tayin ettiği, yönlendirdiği üçüncü bir kişiye ödeme yapılması koşuluyla, fiilin işlenmesi halinde de manevi unsur gerçekleşmiştir.

Hukuka Aykırılık Unsuru

Bir yabancının ülkeye sokulması veya ülkede kalmasına imkân sağlanması, Türk vatandaşı veya yabancının ise yurt dışına çıkmasına imkân sağlanması seçimlik hareketlerinin bu suçu oluşturabilmesi için, fiillerin yasal olmayan yollardan gerçekleştirilmesi gerekir. Yasaya uygun olarak doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddi menfaat elde etmek maksadıyla, bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına ya da Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan kişinin eyleminin, bu suçtan cezalandırılması mümkün değildir. Göçmen Kaçakçılığı Suçu ile ilgili Eskişehir en iyi ceza avukatından bilgi alabilirsiniz.

Ülkeye yasa dışı girmiş olan ancak mevzuat hükümleri gereği ülke içinde belirli bir statü içerisinde bulunmalarına kanunen cevaz verilen kimselerin, ülke içinde kalmasına imkân sağlanması hukuka aykırı kabul edilemeyeceğinden, eylem suç teşkil etmez.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Zamanaşımı

Göçmen kaçakçılığı suçu nedeniyle yapılan yargılamalarda olağan dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Göçmen Kaçakçılığı Suçunda Görevli Mahkeme

Göçmen kaçakçılığı suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir. Örneğin Eskişehir ilinde göçmen kaçakçılığı suçunda Eskişehir Asliye Ceza Mahkemesi görevli ve yetkilidir.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Ceza Hukuku kategorisinde yer alıp, Ceza Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Eskişehir Avukat ihtiyaçlarınız için bize ulaşarak hukuki sorunlarınız için destek alın. Avukat Eskişehir ve Çevre İllerde yaşayacağınız hukuki yardım ve ihtiyaçlarınızda, Eskişehir Avukat Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu olarak Eskişehir Avukat ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.