Tasarrufun İptali Davası

Tasarrufun İptali Davası

Tasarrufun iptali davası alacağını icra yoluyla tahsil edemeyen alacaklının ,borçlunun mal kaçırmak amacıyla son yıllarda (2 yıl ve 5 yıl somut olaya ve hangi hukuki yola başvurulduğuna göre değişmektedir) yaptığı menkul ve gayrimenkul devirlerini iptal etmektir. Tasarrufun iptali davası borçlunun alacaklılarına zarar veren bazı tasarruflarını (üzerine kayıtlı taşınır veya taşınmazları devretme,kendisini borçlu gösterme vb.) davacı alacaklı bakımından, onun alacağı ölçüsünde hükümsüz hale getirmeye yarayan  davadır.Borçlunun alacaklısını zarara sokmak kastıyla mal varlığından çıkarmış olduğu mal ve hakların veya bunların yerine geçen değerlerin, tasarruftan zarar gören alacaklının alacağını elde etmesi amacıyla dava açarak tekrar borçlunun mal varlığına geçmesi amaçlanır. Bu davanın amacı, borçluların henüz tasarruf yetkilerinin kısıtlanmamış olduğu dönemde (yani; hacizden ve iflâs kararından önce) alacaklılarından mal kaçırmak kastı ile, kötü niyetle yapmış oldukları hukuki işlemleri, davacı alacaklı bakımından hükümsüz sayarak, borçlunun mal varlığından kaçırılan dava konusu mal üzerinde, alacaklının sanki, bu mal hala borçluya aitmiş gibi- cebri icra yolu ile alacağını elde etmesini sağlamaktır. İcra İflas Kanunu 278. maddesi uyarınca da tasarrufun iptali davası açılmaktadır.

Tasarrufun İptali Davası Kimlere Karşı Açılmalıdır?

Alacağını icra yoluyla tahsil edemeyen ve aciz vesikası alan alacaklı, borçluya ve borçlunun mal kaçırmak amacıyla devir yaptığı üçüncü kişiyi de muhatap davalı olarak göstererek davayı açabilir. İptal davaları borçlu ve borçlu ile hukuki muamelede bulunan veya borçlu tarafından kendilerine ödeme yapılan kimseler ile bunların mirasçıları aleyhine açılır. Bunlardan başka, kötü niyet sahibi üçüncü şahıslar aleyhine de iptal davası açılabilir. İptal davası iyi niyetli üçüncü şahısların haklarını ihlal etmez.Tasarrufun iptali davaları çok teknik davalar olduğundan mutlaka hukuki destek almanız gerektiği kanaatindeyiz. Eskişehir avukat olarak müvekkillerimize tasarrufun iptali davasında hizmet vermekteyiz.

Tasarrufun İptali Davasının Şartları Nelerdir?

• Tasarrufun iptali davalarında davacının kesinleşmiş bir alacağının olması ve alacaklı ile borçlu arasında gerçek bir borç ilişkisinin olması gerekmektedir
• Tasarrufun iptali davalarında borcun, iptali istenen tasarruftan önce doğması dava önkoşulu olup mahkemece resen araştırılır. Borç iptali istenen tasarruftan önce doğmamış ise davanın esas hakkında hüküm kurulmaz.
• Alacaklının elinde kesin veya geçici aciz vesikası bulunması gerekir.

Tasarrufun İptali Davasında Görevli Mahkeme Hangisidir?

Tasarrufun iptali davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Buna ilişkin yargıtay kararı şu şekildedir ”Özellikle vurgulandığı gibi tasarrufun iptali davasında ya da somut olayda olduğu gibi TBK’nın 19. maddesi gereğince ve İİK ’nın kıyasen uygulanması istemli olarak açılan davalarda alacaklı ile borçlu taraflar arasındaki ticari nitelikteki alım satım ya da banka alacağını oluşturan ticari ya da genel kredi sözleşmeleri görevin belirlenmesinde dikkate alınamayacaktır. Ne tasarrufun iptali davası, ne de TBK m. 19 gereğince İİK’nin 283. Maddesinin kıyasen uygulanması istemli muvazaa davası TTK’nın 4. maddesinde belirtilen mutlak ya da nispi ticari dava niteliğine haiz olduğundan 6100 sayılı HMK’nin 2. maddesi gereğince genel görevli Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görev alanında kalmaktadır (YHGK-K.2016/129).”

Tasarrufun iptali davasıyla ilgili önemli yargıtay kararları

”Davalı üçüncü kişinin borçlu davalıdan alacaklı olması, tasarruftan sonra borçlu davalının oğlunun taşınmazda oturmaya devam etmesi ve tüm dosya kapsamından üçüncü kişi konumundaki davalının borçlu davalının mali durumu ile alacaklıları ızrar kastını bilen veya bilmesi gereken kişilerden olduğunun anlaşılmasına göre tasarrufun iptaline karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olduğunu; BK. mad. 18 (şimdi; TBK. mad. 19) ve İİK. mad. 283. maddeleri uyarınca borçlu davalının alacaklılarından mal kaçırmak amacı ile yaptığı muvazaalı hukuki işlemin iptalini talep edilmesi halinde, davadaki amaç alacağın tahsil için davalılar arasındaki taşınmaz satışının alacaklı yönünden geçersizliğini sağlamak olduğundan, davacının bu hakkının ayni değil şahsi sonuç doğuracağını ve muvazaa nedeniyle tapunun iptaline değil İİK. mad. 283/1 uyarınca iptal ve tescil olmaksızın taşınmaz haciz ve satışının alacaklı tarafından isteyebileceğine karar verilmesi gerekeceğini”(Yargıtay 17. HD. 12.09.2013 T. 10078/12080)

”İİK‟ nun 283/11 maddesine göre de iptal davası, üçüncü şahsın elinden çıkarmış olduğu mallar yerine geçen değere taalluk ediyorsa, bu değerler nispetinde üçüncü şahsın nakden tazmine (davacının alacağından fazla olmamak üzere) mahkûm edilmesi gerekeceği, 3. kişinin sorumlu olduğu miktarın, elden çıkarılan malın o tarihteki gerçek değeri olduğunu”(Yargıtay 17. HD. 19.02.2013 T. 4941/1956)

”Tasarrufun iptali davalarında, üçüncü kişinin borçludan satın aldığı malı elden çıkarması ve satın alan dördüncü kişinin iyiniyetli olması halinde, İİK 283/II uyarınca koşullar oluştuğu takdirde, „üçüncü kişinin malı elinden çıkardığı tarihteki gerçek değeri oranında bedelle sorumlu tutulması‟ gerekeceğini”(Yargıtay 17. HD. 25.04.2011 T. 8141/3884)

Tasarrufun iptali davalarında mutlaka uzman desteği almanız gerektiği kanaatindeyiz. Zira sürecin teknik bilgi ve uzman yardımı almadan yönetilmesinin mümkün olmadığı kanaatindeyiz. Eskişehir icra avukatı Oğuz Özdemir hukuk bürosu olarak tarafımıza ulaşabileceğiniz gibi diğer meslektaşlarımıza da ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla

Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu 

Not: Tasarrufun iptali davaları oldukça detaylı bir konudur. Dava süreci ve davanın açılıp açılmaması hususu her olaya göre değişmektedir.  Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için Büromuzla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda İcra ve İflas Hukuku kategorisinde yer alıp, İcra ve İflas Hukuku Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir İcra ve İflas Hukuku Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!