Mirasta Tenkis Davası ve Saklı Pay Nedir?

Mirasta Tenkis Davası ve Saklı Pay Nedir?

Miras bırakan, tasarruf serbestisi sınırları içinde kalmak kaydıyla mal varlığı üzerinde vasiyetname veya miras sözleşmesiyle tasarrufta bulunabilir. Miras bırakanın tasarruf edebileceği malvarlığı sınırını saklı paylı mirasçılarının saklı pay oranları belirlemektedir. Diğer bir anlatımla, miras bırakan, terekesinin mirasçıların saklı payları dışında kalan kısmında dilediği şekilde tasarruf etme imkanına sahiptir.

4721 sayılı TMK.’nın 505. Maddesine göre; ” mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiçbiri yoksa, miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.” denilerek, miras bırakanın yapmış olduğu sağlararası veya ölüme bağlı tasarruflarıyla tasarruf edebileceği kısmı aşıp aşmadığının belirlenebilmesi için, tasarruf serbestliği kısmının belirlenmesi gerekmektedir. Eskişehir miras avukatı Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

Mirasta Saklı Pay Mirasçıları ve Saklı Pay Oranları

4721 saylı TMK da saklı paylı mirasçılar sınırlı sayıda gösterilmiş olup bunlar Miras bırakanın altsoyu yani çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları, miras bırakanın anne-babası ile eşidir.

Altsoyun saklı pay oranı yasal miras payının 1/2’sidir. Anne ve babanın saklı pay oranı yasal miras payının 1/4’üdür. Sağ kalan eş altsoy ile mirasçı olmuşsa yasal miras payının tamamı saklı payıdır. Sağ kalan eş anne ve baba ile mirasçı olmuşsa yasal miras payının tamamı saklı payıdır. Sağ kalan eş tek başına veya büyük anne ve büyük babalar ile mirasçı olmuşsa yasal miras payının 3/4’ü saklı payıdır.

Tenkis Davası Nedir

Tenkis davasının konusu, TMK’nın 560/1 maddesinde hükmünde belirtilmiştir. Buna göre “Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, miras bırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler.” denilerek tenkis davasının tanımı yapılmıştır.

Tenkis davası mirasçıların saklı paylarının karşılığını alamamaları halinde miras bırakanın tasarruf edebileceği miktarı aşan kısmının iadesi amacıyla açtıkları ve ancak murisin ölümünün ardından söz konusu olabilen dava türü olup TMK’nun 560-571. maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Ancak miras bırakan tarafından TMK’nın m.565 kapsamındaki sağlar arası tasarruflardan ise, bu durumda sağlar arası bu tasarruflarda ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tabi olacaklardır. TMK’nın m. 565 hükmüne göre; Aşağıdaki karşılıksız kazandırmalar, ölüme bağlı tasarruflar gibi tenkise tâbi olacaktır. Bunlar;

1. Miras bırakanın, mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçıya miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar, geri verilmemek kaydıyla altsoyuna malvarlığı devri veya borçtan kurtarma yoluyla yaptığı kazandırmalar ya da alışılmışın dışında verilen çeyiz ve kuruluş sermayesi,
2. Miras haklarının ölümden önce tasfiyesi maksadıyla yapılan kazandırmalar,
3. Miras bırakanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve ölümünden önceki bir yıl içinde âdet üzere verilen hediyeler dışında yapmış olduğu bağışlamalar,
4. Miras bırakanın saklı pay kurallarını etkisiz kılmak amacıyla yaptığı açık olan kazandırmalar.

Tenkis Davasının Şartları Nelerdir

Tenkis davasının açılabilmesi için iki şartın birlikte gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bunlardan birincisi miras bırakanın sağlararası veya ölüme bağlı kazandırmaları ile serbest tasarruf oranını aşmış olmasıdır. İkincisi ise, mirasçının saklı payının ihlal edilmiş olması gerekmektedir. Eskişehir miras avukatı Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize hizmet vermekteyiz. Eskişehir avukat Oğuz Özdemir olarak müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

Tenkis Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Tenkis davasına bakmaya görevli mahkeme Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 2/1 maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesi; yetkili mahkeme ise miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesidir.

Tenkis Davasında Süre

Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer (HMK m 571/1)

Tenkis davası konulu makalemize ulaşmak için tıklayınız.

Tenkis Davasını Kimler Açabilir

Tenkis davasını açmaya kural olarak saklı pay sahipleri yetkilidir. Tenkis davasının saklı pay sahipleri tarafından açılmaması halinde ise söz konusu tenkis davası murisin alacaklıları ve iflas masası tenkis davası açmaya yetkili hale gelmektedir. Buna karşılık saklı pay sahiplerinin iflas etmesi halinde tenkis davası açmaya yalnızca iflas masası yetkili olacaktır.

Tenkis Davası Kimlere Karşı Açılabilir

Tenkis davasına konu olan kazandırmaların yapıldığı kişiler söz konusu davada davalı olarak yer alacaktır. Kazandırmanın yapıldığı kişinin ölmesi halinde de bu kişinin mirasçıları davalı sıfatını kazanacaktır.

Saygılarımızla

Eskişehir Miras Avukatı Oğuz Özdemir

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!