Vakıf Nasıl Kurulur?

Vakıf Nasıl Kurulur?

Vakıf Nedir?

Yeni vakıfların kuruluş ve işleyişi ile ilgili hükümler Türk Medeni Kanunu, Vakıflar Kanunu  ve Vakıflar Yönetmeliğinde yer almakta olup, diğer ilgili mevzuatta da hükümler bulunmaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 101. maddesinde vakfın tanımı “gerçek veya tüzel kişilerin yeterli mal ve hakları belirli ve sürekli bir amaca özgülemeleriyle oluşan tüzel kişiliğe sahip mal toplulukları” olarak yapılmıştır. Bugün ki hukuk bültenimizde Eskişehir  Vakıf Avukatı  olarak  vakıf nasıl kurulur,yönetimin dikkat etmesi gereken hususlar nelerdir,nasıl feshedilir konularını mevzuatımız ışığında ele alacağız. Eskişehir ilinde ve ülkemizin her ilinde onlarca vakıf bulunmakta olup vakıfların sayısı her geçen gün artmaktadır. Vakıf sayısının artmasıyla doğru orantılı olarak vakıflar hukuku da gelişmektedir.

Bu tanımdan anlaşılacağı üzere vakfı oluşturan en önemli üç unsur; mal varlığı, amaç, malın veya mal varlığının devamlı bir amaca özgülenmesidir.Vakfın amacı; hukuka uygun, belirli, anlaşılabilir olmalı ve süreklilik arz etmelidir.

Vakfın kurulabilmesi için her şeyden önce vakfın belirli ve sürekli amacını gerçekleştirmeye özgülenmiş yeterli mal varlığının olması gerekir.Bir mal varlığının bütünü veya gerçekleşmiş ya da gerçekleşeceği anlaşılan her türlü,geliri veya ekonomik değeri olan haklar vakfedilebilir.Bir diğer ifadeyle vakfın mal varlığının kapsamına taşınır,taşınmaz mallar,kıymetli evraklar ve alacak hakları girebilir.Vakfın kurulabilmesi,belirli ve sürekli bir amacın mevcudiyeti halinde mümkündür.Belirli ve sürekli amaç,manevi olabileceği gibi iktisadi de olabilir.Vakıf birden fazla amaç için kurulabilir. Vakfın amacı belirli olmalıdır ve vakıf senedinde açıkça gösterilmelidir.Vakıf senedinde amaç çok geniş olarak belirlenmişse ve bu belirlemeden belli bir amaç tespit edilemiyorsa vakıf kurulmuş olmaz.Cumhuriyetin Anayasa ile belirlenen niteliklerine ve Anayasanın temel ilkelerine, hukuka, ahlâka, milli birliğe ve millî menfaatlere aykırı veya belli bir ırk ya da cemaat mensuplarını desteklemek amacıyla vakıf kurulamaz.Vakfa özgülenecek mal varlığı ise vakfın amacını gerçekleştirmeye yeterli olmalı, vakfın amaç veya devamını imkansız veya yararsız hale getirmemelidir.

Kimler Vakıf Kurabilir?

Gerçek ya da tüzel kişiler vakıf kurabilirler. Ancak kurucu gerçek kişi ise Türk Medeni Kanununda belirlenen fiil ehliyetine sahip olmalı, tüzel kişi ise fiil ehliyetine sahip olmakla birlikte, kuruluş statüsünde vakıf kurabileceğine ve vakfa mal varlığı özgüleyebileceğine dair hüküm olması gerekir.

Vakıf Nasıl Kurulur?

Vakıf kurma iradesi, noterde düzenleme şeklinde yapılacak bir resmî senetle veya ölüme bağlı tasarrufla açıklanır. Ancak vakfın kurulması için yetkili asliye hukuk mahkemesine başvurularak tescilinin sağlanması gereklidir. Vakıf, yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.Resmî senetle vakıf kurma işlemi temsilci aracılığıyla yapılabilir. Ancak, temsil yetkisinin noterlikçe düzenlenmiş bir belgeyle verilmiş olması ve bu belgede vakfın amacı ile özgülenecek mal ve hakların belirlenmiş bulunması gereklidir.

• Vakfı kuracak kişinin gerçek ya da tüzel kişi olması arasında fark yoktur.Vakfı kuracak kişi hukuken geçerli bir vakıf kurmak istiyorsa vakıf kurma ehliyetine sahip olmak zorundadır.Tam ehliyetliler ve sınırlı ehliyetliler vakıf kurabilirken sınırsız ehliyetsiz kişiler kanuni temsilcisinin rızasıyla dahi vakıf kuramaz.
• Ölüme bağlı bir tasarrufla vakıf kurma işlemi ancak vasiyetname düzenleme yoluyla gerçekleştirilebilir.Bunun için vakfeden kimsenin,ayırt etme gücüne sahip olması ve 15 yaşını doldurması gerekir.
• Vakıf kurma daha öncede belirttiğimiz üzere resmi senetle veya vasiyetname ile olabilir.Resmi senet dediğimiz noter tarafından düzenlenen senettir
• Vakıf senedi neleri içermelidir?

Türk Medeni Kanununun 106’ıncı maddesi gereğince, vakıf senedinde vakfın adının, amacının, bu amaca özgülenen mal ve hakların, vakfın örgütlenme ve yönetim şeklinin ile yerleşim yerinin gösterilmesi zorunludur.

1. Vakfın adı; kanuna ahlaka adaba aykırı olmamalı ve vakfın amaçları ile uyumlu olmalıdır. Üçüncü kişileri vakfın amacı konusunda yanıltıcı ya da yanlış çağırışımlar uyandıracak isimler verilemez. Her hangi bir kamu kurum ya da kuruluşunun ismi kullanılamaz.
2. Vakfın amacı; Hukuka uygun, belirli, anlaşılabilir olmalı ve süreklilik arz etmelidir.
3. Özgülenen mal ve haklar; kurucuya ait olmalı ve amacı en azından başlangıç itibari ile gerçekleştirmeye yetmelidir.

• Vakıf,yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.Tescile karar verilen vakıf, bu kararın kesinleşmesiyle Vakıflar Genel Müdürlüğünde tutulan merkezi sicile kaydedilir ve resmi gazete ile ilân olunur.
• Özgülenen malvarlığı nakit ise paranın vakıf adına Türkiyede kurulu bir bankaya  kuruculardan birinin hesabına yatırılıp, vakıf adına bloke edilerek dekontunun tescil başvurusu yapılan mahkemeye ibrazı, taşınmaz ya da taşınır bir malvarlığı ise değer tespitinin mahkemece yaptırılması ve ilgili sicillerine (tapu sicili, trafik sicili gibi) vakıf adına tescili sağlanmalıdır.Vakfın kurulması ile özgülenen mal ve haklar vakıf tüzelkişiliğine geçer.

Vakfın Zorunlu Organları Nelerdir?

Vakfın zorunlu organı yönetim organıdır. Yönetim organı bir kişiden oluşabileceği gibi,birden fazla kişiden de oluşabilir.Vakfın işleyişinin kolaylaşması açısından, amacının kapsamına ve faaliyetlerine uygun olarak mütevelli heyeti, yönetim organı ve bir denetim birimi olması uygun olur.Bu sayılan organlar dışında onur kurulu,araştırma kurulu, çalışma kurulu gibi vakfın yönetimi ile ilgili olmayan kurulların vakıf organları arasında gösterilmemesi gerekir.Vakfın organlarının kaç kişiden oluşacağı, toplantı ve karar yeter sayılarının senet metninde gösterilmesi, organların görev ve yetki sınırlarının yeterince belirtilmesi halinde, vakfın işleyişinde sıkıntıya düşülmesinin önüne geçilmiş olur.Vakıf organlarında kamu görevlileri görev unvanlarını kullanarak görev alamaz.

Vakfın Kuruluşundan Sonra Yapılması Gereken İşlemler Nelerdir?

3628 sayılı Mal Bildiriminde bulunulması Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununa göre, vakıfların idare organlarında (yönetim kurulu) görev alanlar Vakıflar Genel Müdürlüğüne mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.Yönetim Kurulu üyeliğine  seçilme halinde,  göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde, görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde verilmesi zorunludur.

Yabancılar Türkiye’de Vakıf Kurabilir Mi?

Yabancılar Türkiye’de hukuki ve fiili mütekabiliyet esasına göre yeni vakıf kurabilirler. Ancak yeni vakıfların yönetim organlarında  görev alanların çoğunluğunun Türkiye’de yerleşik bulunması gerekir.

Vakıf Nasıl Sona Erer?

Amacın gerçekleşmesi olanaksız hâle geldiği ve değiştirilmesine de olanak bulunmadığı takdirde, vakıf kendiliğinden sona erer ve mahkeme kararıyla sicilden silinir. Yasak amaç güttüğü veya yasak faaliyetlerde bulunduğu sonradan anlaşılan veya amacı sonradan yasaklanan vakfın amacının değiştirilmesine olanak bulunmazsa; vakıf, denetim makamının ya da Cumhuriyet savcısının başvurusu üzerine duruşma yapılarak dağıtılır.Vakıflar konusu teknik bilgi gerektiren uzman desteği alınması gereken alanlardan biridir. Eskişehir ilinde Vakıflar Avukatlığı yani vakıflara hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti veren avukat Oğuz Özdemir hukuk bürosu olarak bize ulaşabileceğiniz gibi diğer meslektaşlarımıza da başvurabilirsiniz.Ancak mutlaka uzman desteği alınması gerektiği kanaatindeyiz.

Saygılarımızla

Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için Büromuzla bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. Daha detaylı bilgi için tıklayınız.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!