Şufa (Önalım) Hakkı Davası

Eskişehir Avukat ve Hukuk Hizmetleri

Hukuk Bülteni

Şufa (Önalım) Hakkı Davası Eskişehir Hukuk Bülteni Avukatı tarafından | 18 Mayıs 2021 tarihinde yazıldı.

Şufa (Önalım) Hakkı Davası

Şufa hakkı, diğer adıyla önalım hakkı paylı mülkiyette paydaşlardan birinin kendi payını üçüncü kişilere satması halinde diğer paydaşlara satışa konu olan payı öncelikle satın alma imkânı sağlayan bir haktır. Yani ön alım hakkı ile paydaş/paydaşlar satışa konu payın üçüncü bir kişiye satılması durumu söz konusu olduğu ihtimalinde önalım hakkı sahibi olarak bu malı öncelikli olarak satın alma hakkına sahiptir.

Genel itibariyle önalım hakkı “yasal önalım hakkı, sözleşmeden doğan önalım hakkı ve sınırdaş tarımsal arazi malikinin önalım hakkı” olarak üzere üçe ayrılmaktadır. Yasal önalım hakkı, Medeni Kanunun 732. maddesinde, sözleşmeden doğan önalım hakkı ise 735. maddesinde ve Türk Borçlar Kanunumuzun 240. maddesi ve devamında düzenlenmiştir.

Uygulamada en yaygın kullanılan ve karşılaşılan şufa hakkı ise Medeni Kanunumuzda düzenlenen paylı mülkiyette paydaşlardan birinin kendi payını üçüncü kişilere satması durumunda kullanılan yasal şufa hakkıdır.

Şufa Hakkının Kullanma Şartları

Şufa hakkı ancak dava yoluyla kullanılabilecektir. Şufa davası, gayrimenkulün paydaşı olan herhangi bir paydaş tarafından, taşınmazı satın alan alıcıya karşı dava açarak bu hakkı kullanabilmektedir. Önalım davası, gayrimenkulün bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılmalıdır. Avukat Oğuz Özdemir olarak Eskişehir ilinde arsa davasında, gayrimenkul hukuku ve buna ilişkin davalarda müvekkillerimize hizmet vermekteyiz.

Şufa Hakkının Kullanılamayacağı Haller

Şufa davasının davalısı şufa hakkına dair taşınmazdaki payı satın almadan önce o taşınmazda paydaş konumda ise bu paydaş hakkında şufa hakkı kullanılamaz. Önalım hakkı üçüncü kişilere karşı kullanılabilecek olup paydaşlara karşı kullanılamaz.

Müşterek veya iştirak halinde mülkiyete tabi taşınmazda hangi paydaşın gayrimenkulün hangi bölümünü kullanacağı sözleşmeyle veya fiilen paydaşlara arasında belirlenmişse (fiili taksim halinde) bu taşınmazdaki payın satışı halinde şufa hakkı kullanılamaz.

Yargıtay içtihadı birleştirme kararı doğrultusunda yakın akrabalar arasındaki satış şufa davasına konu olamaz. Nitekim bu konuda Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2016/9507 E. ve 2019/6860 K.  sayılı kararı ” Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda somut olaya gelince: Dava konusu 9687 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 361/800 payı dava dışı … adına kayıtlı iken 30.04.2014 tarihli akitle davalılar …, … ve …’a satıldığı; dava konusu payları satan …’nun davalılar … ve …’ün babası, diğer davalı …’ında …’nun yeğeni olduğu anlaşıldığından payları devredenin davalılar ile yakın akrabalık bağı olduğu sabittir. 27.03.1957 günlü ve 1956/12 Esas, 1957/2 Karar sayılı Yargıtay İçtihatı Birleştirme Kararı ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun Kararları dikkate alındığında tarafların yakın akraba oldukları, yapılan satışın gerçekte satış olmadığı anlaşılmaktadır.” şeklindedir. Açıklanan nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesi isabetsiz olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir, SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar … ve … vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21.10.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.” Yine nitekim bu konuda  Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 08/02/2012 gün ve 2011/6-762 Esas, 2012/56 sayılı, 27/04/2011 gün ve 2011/6-38 Esas sayılı 2011/225 Karar sayılı, 2011/6-164 Esas ve 2011/245 sayılı ilamları da da pay satışının satış tarihi itibariyle doğrudan mirasçılar arasında yapılması gerekmeyip, temlikin taraflarının akraba olmasının yeterli olduğuna karar verilmiştir şeklindedir.

Şufa Hakkını kullanma Süresi

Şufa hakkı hak düşürücü süreye tabidir. Şufa hakkı sahibi paydaşlara gayrimenkulün alıcısı tarafından satış noter aracılığıyla bildirilmişse, satışın bildirilmesinden itibaren 3 ay içerisinde şufa davasının açılması gerekir. Şufa hakkı sahibi paydaşlara satış noter vasıtasıyla bildirilmemişse her halde satış tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde şufa davasının açılması gerekir. (TMK md. 733, TBK md. 242).

Şufa Hakkından Feragat Mümkün Mü

Şufa hakkından feragat kanunla özel şekli usule tabi tutulmuştur. Medeni Kanunumuz uyarınca şufa hakkından feragatin resmî şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Diğer yandan, belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir.

Şufa Davası Kime Karşı Açılır ?

Şufa davası, gayrimenkulün paydaşı olan herhangi bir paydaş tarafından, taşınmazı satın alan alıcıya karşı dava açarak bu hakkı kullanabilmektedir. Paylı mülkiyette paydaşlarından birinin payının tamamını ya da bir kısmını üçüncü bir şahsa satması halinde satıcı dışında kalan diğer paydaşların ayrı ayrı dava açma hakları vardır. Paydaşların birlikte açtıkları davanın yargılaması sonunda dava kabul edilirse pay iptal edilerek pay nispetleri ne olursa olsun eşit olarak davalılar adına tescile karar verilecektir.

Saygılarımızla

Eskişehir Boşanma Avukatı Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu site sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, sitede yer alan bilgilendirmeler Türkiye Barolar Birliğinin ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Hukuk Bülteni kategorisinde yer alıp, Hukuk Bülteni Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır.
Eskişehir Avukat ihtiyaçlarınız için bize ulaşarak hukuki sorunlarınız için destek alın. Avukat Eskişehir ve Çevre İllerde yaşayacağınız hukuki yardım ve ihtiyaçlarınızda, Eskişehir Avukat Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu olarak Eskişehir Avukat ekibiyle iletişime geçebilirsiniz.