Anlaşmalı Boşanma Davası

Anlaşmalı Boşanma Davası

Medeni Kanuna göre boşanma davası anlaşmalı boşanma davası veya çekişmeli olmak üzere iki şekilde açılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası: Anlaşmalı boşanma davası, her iki tarafın boşanmanın tüm sonuçları hakkında özgür iradeleriyle anlaşarak evlilik birliğini sona erdirmek üzere açtığı boşanma davasıdır.

Çekişmeli Boşanma Davası : Taraflar arasında boşanmada hangi tarafın kusurlu olduğu, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Çekişmeli boşanma davası, genel veya özel boşanma sebepleri olmak üzere iki kategorik sebebe dayanılarak açılabilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası, en az 1 yıl süren evliliklerde, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin açtığı davayı kabul etmesi hâlinde söz konusu olur. Kanun, bu hallerde evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı, taraflar da boşanmada anlaşmışsa evliliğin sürdürülmesinin manasız olduğu kabul edilir. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz (TMK 166/3)

Anlaşmalı boşanma davası için Medeni Kanun’un aradığı şartlar :

• Evlilik ilişkisi en az 1 yıl sürmelidir.
• Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesi için evlilik ilişkisinin en az 1 yıl sürmesi gerekir. Evlilik ilişkisinden kasıt, taraflar arasında yapılan resmi nikahtan itibaren en az bir yıllık bir sürenin geçmiş olmasıdır. Taraflar arasında imam nikahı, nişanlılık ya da birlikte yaşama gibi hallerde geçen süre 1 yıllık süreye dahil edilemez.
• Eşlerin mahkemeye beraber başvurmalı ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eş kabul etmelidir.

Taraflar ortak bir dilekçe ile başvurmaları sonucu anlaşmalı boşanma gerçekleşebileceği gibi eşlerden birinin usulüne uygun olarak açmış olduğu boşanma davasındaki tüm talepleri diğer tarafın kabul etmesi ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Ayrıca boşanma davası çekişmeli olarak açılmış ve devam etmekte iken tarafların anlaşmalı boşanma iradelerini açıklayan protokolü mahkemeye sunmaları ya da duruşma esnasında anlaşma şartlarını duruşma zaptına geçirmeleri ile de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir.

Taraflar hakim huzurunda boşanma iradelerini açıklamalıdır.

Kanun, tarafların iradelerini hakim huzurunda özgürce açıklayabilmeleri için anlaşmalı boşanma için bu şartı getirmiştir. Hakim tarafların iradelerinin herhangi bir nedenle fesada uğradığını tespit ederse boşanma talebini ret edecektir. Tarafların boşanma iradelerini hakim huzurunda bizzat açıklamaları gerekmektedir. Boşanma, kişiye sıkı sıkıya bağlı haklardan olduğu için boşanma avukatının tarafların yerine geçerek boşanma iradesini açıklaması mümkün değildir.

Hakim, boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu ile ilgili düzenlemeyi uygun bulmalıdır. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili Eskişehir boşanma avukatı ekibimizden bilgi alabilirsiniz.

Tarafların, hakime sunmuş oldukları anlaşma şartlarındaki maddi-manevi tazminat, nafaka (İştirak ve yoksulluk nafakası), çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi hususların hakim tarafından uygun bulunması gerekir. Hakim gerek görürse bu şartlarda değişikliğe gidebilir. Ancak hakimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca kabul edilmesi durumunda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Aksi durumda dava çekişmeli boşanma davasına döner. Ancak uygulamada hakimler genelde tarafların anlaşma sağladıkları şartları kabul ettiklerinden bu durum ile pek karşılaşılmaz.

Bilindiği üzere, TMK’nın 166. maddesinin 3. fıkrasında; “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için, hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hakim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü halinde boşanmaya hükmolunur.

Bu halde tarafların ikrarlarının hakimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz” düzenlemesi yer almaktadır. Uygulamada anlaşmalı boşanma olarak adlandırılan bu madde hükmüne göre en az bir yıldan fazla bir süreden beri evli olan tarafların mahkeme huzurunda boşanma, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumu hakkında yaptıkları düzenlemeler hakkında serbest iradelerinin uyuşması ve hakimin bu düzenlemeyi onaylaması halinde mahkemece boşanma kararı verilebilmektedir.

Madde metninde geçen “boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hakkındaki düzenlemelere” ilişkin olarak taraflar mahkemeye bir protokol sunabilecekleri gibi, belirtilen tüm bu hususlarda mahkemeye sözlü olarak da beyanda bulunabilirler. Ancak ikinci durumda sözlü beyanın zapta geçirilmesi ve taraflarca imzalanması gerekir.

Yukarıda belirtildiği gibi anlaşmalı boşanmanın koşullarından biri olan bu anlaşmanın yapılabilmesi için hem eşler hem de boşanma kararı verecek hakim bakımından bazı koşulların yerine getirilmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle eşler arasında yapılan anlaşmanın boşanmanın feri sonuçlarına ilişkin taraflarca düzenlenen ve hakimin onay şartına bağlı, kendine özgü bir sözleşme olduğu söylenebilir. Anlaşmalı Boşanma Davası ve boşanma davası ile ilgili Eskişehir avukatından bilgi alabilirsiniz.

Taraflar kural olarak, bir sözleşmenin içeriğini, kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 26). Kanunun emredici hükümlerine, ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına aykırı veya konu imkansız olan sözleşmeler ise kesin olarak hükümsüzdür. Borçlar Kanunu`nda yer alan sözleşme özgürlüğüne getirilen genel nitelikteki bu sınırlamalar, boşanma anlaşmaları için de evliviyetle geçerlidir.

1-) Mali konulara ilişkin anlaşma:

Mali konulara ilişkin anlaşmanın maddi ve manevi tazminat ve yoksulluk nafakasını içermesi gerekir. Tarafların bu hususlarda anlaşması ve hakimin anlaşmalarını uygun bulması gerekir. Mahkemeye tazminatın niteliği, yani ödenecek veya talep edilmeyen tazminatın maddi mi, manevi mi olduğu açıkça anlatılmalıdır. Nitekim tazminat taleplerini saklı tutarak anlaşmalı boşanma yapmak da mümkün değildir. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma protokolünde maddi ve/veya manevi tazminat talep edilmeli veya bu haklardan feragat edilmelidir.

Bununla birlikte tarafların yoksulluk nafakasına ilişkin anlaşması da mahkemece uygun bulunmalıdır. Buna göre mahkeme taraflara yoksulluk nafakası isteyip istemediğini sormalı, beyanlar alınırken nafakaların ayrı ayrı hangi nafakaya ilişkin anlaşma sağlandığı net olarak belirtmelidir.

2-) Çocuklarla ilgili anlaşma

Anlaşmalı boşanmada velayete tabi çocukların durumları ile ilgili duraksama yaratmayacak şekilde tarafların beyanları alınmalıdır. Çocukların durumu ile üç başlık ifade edilir; iştirak nafakası, velayet ve kişisel ilişki. bu üç konu hakimin müdahalesine açıktır.

Anlaşmalı boşanmada nafaka

Anlaşmalı boşanmada nafaka es geçilemeyecek bir konudur. İştirak nafakası, boşanmadan sonra ergin olana kadar çocuk için ödenecek olan nafakadır. Tarafların bu hususta anlaşmış olması veya hakimin bu anlaşmayı uygun bulmuş olması gerekir. Anlaşmalı boşanma yapılırken çocuk için iştirak nafakası istenmemiş olması daha sonra istenilemeyeceği anlamına gelmez.

Velayet hakkında anlaşma

Anlaşma protokolünde velayet ile ilgili tarafların anlaşmış olması ve bu anlaşmanın hakim tarafından uygun bulunması gerekmektedir.

Kişisel ilişkinin tesisi bakımından anlaşma

Anlaşma protokolü velayeti almayan tarafın çocukla olan görüşme zamanlarını düzenler. Taraflar bu hususta anlaşmalı, hakim bu görüşme zamanlarını uygun bulmalıdır. Hakim uygun bulmaz ise taraflara öneride bulunmalı, taraflar bu öneriyi kabul etmelidir. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili olarak Eskişehir Hukuk Bürolarından bilgi alabilirsiniz.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nerede Açılır?

Genel yetki kuralına göre anlaşmalı boşanma davası için yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri (ikametgah) veya eşlerin son 6 ay birlikte oturdukları yer aile mahkemesidir. Ancak yetkili mahkeme eşlerin mutabakatıyla Türkiye’nin herhangi bir yerindeki mahkeme olabilir. Görevli mahkeme aile mahkemesidir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemeleri görevlidir.

Anlaşmalı Boşanmak İçin Ne Yapmak Gerekli?

Anlaşmalı boşanmak için bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamak gereklidir. Ardından, anlaşmalı boşanma dilekçesi ile birlikte adliyelerdeki tevzi bürolarına başvurulur. Burada gerekli harçlar ödendiğinde dava açılmış olur. Ardından anlaşmalı boşanma davasının tevzi olduğu mahkeme tensip tutanağı (tensip zaptı) hazırlar ve duruşma günü tayin eder. Duruşma gününe kadar yazılı anlaşmalı protokol aslının mahkemeye sunulması gerekmektedir. Mahkemece verilen duruşma günü eşlerin her ikisinin de duruşmaya bizzat katılması gereklidir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Şekli

Yazılı boşanma protokolünün ıslak imzalı aslının mahkemeye bir dava dilekçesi ile birlikte sunulması gerekir. Tarafların mutabık kaldıkları boşanma anlaşması hakim tarafından aynen mahkeme hükmüne geçirilir. Anlaşmalı boşanmaya karar verilirken, protokol tasdik edilir ve bununla birlikte protokol hükümleri mahkemenin kararının hüküm kısmına aynen geçirilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolünün Sunulması

Anlaşmalı boşanma davasında protokol mahkemeye dava açarken sunulmalıdır. Anlaşmanın ıslak imzalı orjinali en geç duruşma gününe kadar sunulmalıdır.

Boşanma anlaşması, taraflarca boşanma davası kararının kesinleşmesine kadarki her safhada yapılabilir. Örneğin çekişmeli boşanma davası Yargıtay’da veya istinaf aşamasında görüşülürken taraflar protokol hazırlayarak anlaşmalı boşanma talep edebilir. Benzer şekilde, önceki protokolün değiştirilmesi için daha yeni bir protokol hazırlanıp mahkemeye sunulabilir.

Anlaşmalı Boşanma Protokolüne Hakimin Müdahalesi

Hakim belli hususlarda tarafların anlaşmasına müdahale ederek taraflara öneriler getirebilir. Taraflar bu önerileri kabul ederse anlaşmalı boşanmaya karar verebilmektedir. Ancak şarta bağlı kabul veya feragata istinaden anlaşmalı boşanmaya karar verilemez.

Benzer şekilde, hakim, bazı hususlar hakkında protokol dışında kendiliğinden de karar veremez. Örneğin; hakim düzenleme dışında tedbir nafakasına hükmedemez; kişisel ilişkiyi tarafların beyanını almaksızın ayarlama yapamaz; ödemelerde faiz öngörülmemişse hakim faize karar veremez, düzenleme dışı velayete karar veremez. Ayrıca hakimin boşanmaya karar verebilmesi için düzenlemeye konu kayıtların getirtilerek incelenmesi, düzenlemenin infaz edilebilir meseleler olduğunun tetkiki, ihtilaf çıkması muhtemel hususların taraflara açıklatılması gerekmektedir.

anlaşmalı boşanma davası

Anlaşmalı Boşanmada Mal Paylaşımı

Anlaşmalı boşanmada mal paylaşımı taraflarca serbestçe yapılabilir. Eşler, evlilikte edinilen malları nasıl paylaşacaklarına karar verirler ve hakim bunu boşanma kararına geçirir. Boşanma protokolünün eksiksiz hazırlanması ve hakimin kararına gereği gibi geçirilmesi gerekir. Bu halde anlaşmalı boşanmadan sonra ayrı bir mal paylaşımı davası açılamaz. Ancak bazı durumlarda eksik ya da yanlış boşanma protokolü ardından mal paylaşımı için bir dava açılması mümkün olabilir.

Anlaşmalı Boşanmadan Vazgeçme ve Feragat

Anlaşmalı boşanma davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar taraflar anlaşmaktan vazgeçebilir ve çekişmeli boşanma davasına devam edebilirler. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçerek çekişmeli boşanmaya dönmek, taleplerden feragat anlamına gelmez. Ancak boşanma davasından feragat edilmesi halinde taleplerden feragat edilmiş olunur. Boşanma davasından feragat dilekçesi açık, net ve şartsız olmalıdır. Dilekçe içeriğinde “boşanma davamdan feragat ediyorum” şeklinde beyan yeterlidir. Anlaşmalı boşanmadan vazgeçme süresi kararın kesinleşmesine kadardır.

Anlaşmalı Boşanmaya Uymama

Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan hükümler bağlayıcıdır. Hakim, boşanma protokolünü gerekçeli kararına aynen geçireceği için, protokolde yer alan hükümler taraflar için mahkeme ilamı şeklinde bağlayıcı olacaktır. Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan nafaka borcunun yerine getirilmemesi, maddi ve manevi tazminatın ödenmemesi gibi hallerde aşağıdaki davalar ile zorla yerine getirilebilir:

• Tapu iptal ve tescil davası
• Alacağın tespiti davası
• Zararın tazmini için tazminat davası
• Menfi tespit davası
• Boşanma protokolünün yerine getirilmesi için eda davası
• İcra takibine itirazın iptali davası

Anlaşma protokolünün nafaka, tazminat vs. gibi asıl alacağın yanında faizlerin ve daha sonraki zamanlarda nasıl ödeneceğine dair düzenlemeler içermesi, daha sonra karşılaşılabilecek sorunların önlenmesi bakımından önemlidir. Anlaşmalı boşanma protokolünde çocuklara ilişkin olarak velayet ve kişisel ilişkinin düzenlenmesine yönelik hükümler uygulanmalıdır. Anlaşmalı boşanmaya uymama söz konusu olursa, taraflar velayetin değiştirilmesi davası veya çocuk teslimine muhalefete ilişkin suç duyurusu gibi yasal işlemler başlatabilir.

Boşanma Protokolüne Neler Dahil Olabilir?

Anlaşmalı boşanma protokolüne dahil edilebilecek konular:

• Çocukların velayetinin kime bırakılacağı
• Yoksulluk nafakası miktarı
• İştirak nafakası miktarı
• Maddi tazminat miktarı
• Manevi tazminat miktarı
• Manevi tazminat miktarı
• Tüm ortak taşınır ve taşınmaz malların paylaşımı

Anlaşmalı Boşanmada Velayet

Anlaşmalı boşanmada eşler velayetin kime verileceğine birlikte karar verir. Ancak hakim uygun bulmaz ise velayeti diğer eşe vermeye karar verebilir. Ortak velayet taraflar arasında anlaşılsa da hakim kabul etmeyebilir. Boşanmadan sonra taraflar dava açabilirler. Anlaşmalı velayet değişikliği eşlerden birinin diğerine karşı dava açması ve diğerinin davayı kabul etmesi ile olur. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili Eskişehir boşanma avukatı ile iletişime geçiniz.

Anlaşmalı Boşanmada Nafaka

Anlaşmalı boşanmada yoksulluk nafakası kararlaştırmak taraflara bağlıdır. Yoksulluk nafakası istemeyen eş anlaşmalı boşanmadan sonra dava açıp nafaka isteminde bulunamaz. Ancak iştirak nafakası farklıdır. Anlaşmalı boşanmada iştirak nafakası istenmemişse dahi daha sonra dava açılabilir. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili olarak Eskişehir avukatlarından bilgi alabilirsiniz.

Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesi

Boşanma protokolünün hakim tarafından onaylanması ile mahkeme öncelikle tarafların katıldığı duruşmada kısa karar verir ve tarafların boşanmasına karar verir. Bu kısa karardan itibaren 30 gün içerisinde mahkeme gerekçeli kararını tanzim eder. Gerekçeli kararın taraflara tebliği gerektiğinden iki taraftan birinin gerekçeli kararın tebliğe çıkması için talepte bulunması gerekir. Aksi halde, tebliğe çıkmayan karar sebebiyle anlaşmalı boşanma kararı yıllarca kesinleşmeyebilir.

Tebliğe çıkan mahkeme kararı taraflara tebliğ sonra anlaşmalı boşanma itiraz süresi süresi başlar. Gerekçeli karar itiraz süresi 2 haftadır. Dolayısıyla duruşmanın görüldüğü günden itibaren yaklaşık 1 ay içerisinde anlaşmalı boşanmada taraflara tebligat gelir. Boşanma kararlarına karşı yasal itiraz süresi olan istinaf süresi kararın tebliğinden itibaren 2 haftadır.

Eğer taraflar anlaşmalı boşanma kararına süresi içerisinde itiraz etmezse, anlaşmalı boşanma kararı kesinleşir ve artık kesinleşmiş karara karşı işlem yapılamayacaktır. Anlaşmalı boşanma davasının kesinleştirilmesi için diğer bir yol tarafların istinaf haklarından feragat etmeleridir. Söz konusu feragat taraflar veya taraf vekillerince mahkemeye sunulacak yazılı bir dilekçe ile olur. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili sorularınız sorabilirsiniz.

Feragatin gerçekleştirilebilmesi için öncelikle mahkemenin gerekçeli boşanma kararının taraflara tebliğ edilmesi gerekir. Boşanma ilamını almamak kesinleşmeyi önler. Dolayısıyla taraflar evli kalmaya devam eder. Süre başlamadığı için yıllar sonra dahi boşanmaya itiraz mümkün olur.

Anlaşmalı boşanmadan sonra tekrar evlenmek mümkündür. Kadın yine iddet müddetine tabidir. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili olarak Eskişehir hukuk bürolarından bilgi alabilirsiniz.

Boşanma Protokolü İptali

Anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesine kadarki sürede taraflar boşanma kararına itiraz edebilir. İstinaf süresi içerisinde taraflar boşanma kararına itiraz ederek anlaşmalı boşanma protokolünün iptalini sağlayabilir. Bu, davadan feragat ve yeni bir boşanma davası açmakla mümkündür. Anlaşmalı Boşanma Davası ile ilgili olarak Eskişehir Hukuk Bürolarından bilgi alabilirsiniz.

Örneğin, anlaşmalı boşanmadan vazgeçen eşlerden biri çekişmeli boşanma davası açılabilir. Yeni delillere dayalı iddialar anlaşmalı boşanma davasına ilişkin mahkeme kararının kesinleşmesine kadar ileri sürülebilir. Böylece boşanma protokolü iptal edilir. Anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesinden sonra ortaya çıkan deliller yeni bir boşanma davası açılmasına yasal zemin oluşturmaz.

Anlaşmalı Boşanma Kararının Kesinleşmesinden Sonraki Talepler

Anlaşmalı boşanma kesinleştikten sonra taraflar protokol hükümlerine ilişkin bazı taleplerde bulunabilirler. Örneğin, protokolde yer alan nafaka veya kira ödemesi vb. hükümlerin ekonomik koşullara göre uyarlanması talep edilebilir. Haklı sebeplerin varlığı halinde, protokolün iptali de talep edilebilir. Bunlarla birlikte, protokolde yer alan düzenlemenin uygulanması da talep edilebilir.

Saygılarımızla
Avukat Oğuz Özdemir Hukuk ve Danışmanlık Bürosu

Not: Bültenimizde yer verilen açıklamalar, ilgili mevzuat çerçevesinde konuyu genel hatlarıyla ele alır tarzda Boşanma Davaları kategorisinde yer alıp, Boşanma Davaları Avukatı tarafından hazırlanmıştır. Size özel detaylı bilgi için büromuzla veya avukat bir meslektaşımız ile bağlantıya geçmenizi tavsiye ederiz. İletişim için tıklayınız.

Bu internet sitesindeki her türlü bilgi Eskişehir Barosuna kayıtlı Oğuz Özdemir Hukuk Bürosu tarafından yalnızca bilgilendirme amacıyla, Türkiye Barolar Birliği tarafından belirtilen ilgili düzenlemeleri uyarınca hazırlanmıştır. Bu Makale Eskişehir Boşanma Davaları Avukatı Oğuz Özdemir tarafından onaylandı!